Αγίου Συμεών Θεσσαλονίκης
Για τον Αρχιερατικό Μανδύα,
το Εγκόλπιο και την Πατερίτσα
Κεφάλαιο Γ΄
Αφού δε θυσιάστηκε και πέθανε και αναστήθηκε για χάρη μας ο Χριστός, τότε κατέβηκε το άγιο Πνεύμα και λάβαμε την χάρη. Κι από τότε ρέουν από την καρδιά των πιστών οι ποταμοί των δωρεών (Ιωάν. 1, 38-39). Αυτό ακριβώς σημαίνει ο μανδύας.
Η σφραγίδα δε και η ομολογία της πίστεως κρέμεται στο στήθος του αρχιερέα με τον τύπο σταυρού ή κάποιου εγκολπίου. Βρίσκεται δε αυτό επάνω στο στήθος για την ομολογία της πίστεως που βγαίνει μέσα από την καρδιά.
Η ράβδος δε που κρατά στο χέρι φανερώνει την πνευματική εξουσία και το ότι στηρίζει τον λαό και ότι τον ποιμαίνει και ότι μπορεί να τον οδηγεί και να τιμωρεί τους απείθαρχους και να συμμαζεύει όσους βρίσκονται μακρυά. Γι’ αυτό και στο επάνω μέρος έχει λαβές σαν άγκυρες για να διώκει όσους είναι θηριώδεις και καταστρεπτικοί. Τελευταίο δε εικονίζει και τον σταυρό του Χριστού και το σύμβολο της νίκης, με το οποίο νικούμε και στηριζόμαστε και οδηγούμαστε και ποιμαινόμαστε και σφραγιζόμαστε και παιδαγωγούμαστε και ελκόμαστε προς τον Χριστό, νεκρώνοντας τα πάθη μας, και διώχνουμε τους εχθρούς και από παντού φυλασσόμαστε.
Η αναμμένη δε λαμπάδα που προηγείται του αρχιερέα φανερώνει την λάμψη της χάριτος που έχει ο αρχιερέας και το ότι μέσω αυτού αυτή μεταδίδεται στους κληρικούς και σ’ όλους τους άλλους πιστούς. Γιατί όλα τα δώρα μεταδίδονται σ’ όλους δια μέσου της αρχιερατικής χάριτος και τίποτε δεν υπάρχει χωρίς αυτή. Για τον λόγο αυτό ο αρχιερέας ονομάζεται «φωτιστικός» από τον ιερό Διονύσιο (Διονυσίου Αρεοπαγίτου (Ψ.), Περί εκκλησιαστικής Ιεραρχίας, κεφ. Ε’, 2.3.6. Migne PG 3, 501-505) και μιμείται τον «Πατέρα των φώτων» (πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστι καταβαῖνον ἀπὸ τοῦ πατρὸς τῶν φώτων, Ιακ. 1,17) και τον Ιησού Χριστό, που είναι το αληθινό φως, και ότι έχει την χάρη των αποστόλων, που ονομάσθηκαν από τον Χριστό «φως του κόσμου» (Υμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου. Ματθ. 5,14).
Το μεταδιδόμενο δε φως σημαίνει το διδασκαλικό χάρισμα, που προσφέρει την λάμψη της γνώσεως του Θεού και των αρετών, ακόμα δε την καθαρή και φωτεινή ζωή, την αγγελική και θεία, των ιερών ανδρών και ιδιαιτέρως βέβαια των διδασκάλων, για τους οποίους είναι γραμμένο ότι «να λάμπει το φως τους μπροστά στους ανθρώπους, για να ιδούν τα καλά έργα σας και να δοξάσουν τον Πατέρα σας, που είναι στους ουρανούς» (οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Ματθ. 5,16).
Ακόμα σημαίνει ότι ο αρχιερέας οδηγεί τους ανθρώπους προς το φως, μιμούμενος τον Χριστό που είναι «το φως του κόσμου» (ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου. Ιωάν. 8, 12), όπως ο ίδιος είπε, και ότι κατέχει την χάρη του Χριστού και προς τον Χριστό οδηγεί όσους τον ακολουθούν. Αυτά λοιπόν και παρόμοια συμβολίζουν τα άμφια του αρχιερέα, και ακόμη μεγαλύτερα, όσα μπορεί κανείς να εννοήσει από τα θεία νοήματα.
Συμεών Θεσσαλονίκης. Τα Άπαντα. Περί της ιερής τελετής της Θείας Λειτουργίας – Από το «Η Θεία Ευχαριστία», εκδ. Ιερά Μητρόπολις Δράμας, Δράμα 2003. Μετάφραση: Ιωάννης Μ. Φουντούλης – Άγιος Συμεών Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης – Περί της Θείας Λειτουργίας (myriobiblos.gr)
Η Ιερή Λειτουργία ονομάζεται και Ευχαριστία, Κοινωνία και Μυσταγωγία
