ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΛΙΟΣΗ
Η έρευνα, που αυτό το βιβλίο παρουσιάζει, μας απασχόλησε χρονικό σχεδόν επί μια δεκαπενταετία. Όπως μπορεί να αντιληφθεί ο αναγνώστης, χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια, σε ορισμένα χρονικά διαστήματα, για να μην ξεπεραστούν τα όρια της αντικειμενικής έρευνας και καταστεί προσωπική μας υπόθεση. Κι αυτό, γιατί ως ανώτατος αξιωματικός των Ενόπλων Δυνάμεων αρνούμαι να δεχθώ ότι μέσα στις Μονάδες οποιουδήποτε Όπλου ή Σώματος διαρρηγνύεται η ενότητα από τις αμερικανικού τύπου εμμονές στον «ευαγγελισμό» των ατόμων. Ακόμα και αν τα μέσα δεν είναι απατηλά ή δε γίνεται κατάχρηση της απειρίας, όπως προβλέπουν οι σχετικοί νόμοι της Πολιτείας, δεν υπάρχει χώρος στις Ένοπλες Δυνάμεις για τέτοιου είδους δραστηριότητες. Για μας είναι δράστης του εγκλήματος του προσηλυτισμού οποιοσδήποτε κάνει ακόμα και απλή ενημέρωση περί την πίστη (άλλη από αυτή που πρεσβεύει ο στρατευμένος) και αποτελεί πρόσωπο, από το οποίο ο τελευταίος έχει εξάρτηση υπηρεσιακή. Το έγκλημα του προσηλυτισμού είναι τυπικό και δε χρειάζεται να ολοκληρωθεί στην πράξη. Οποιαδήποτε διατύπωση πέρα από τα υπηρεσιακά καθήκοντα προς τον υφιστάμενο είναι δυνατόν να θεωρηθεί ως τελειωμένη έκφραση αθέμιτων διαταγών1.
Από την έρευνά μας λοιπόν αυτή καταλήγουμε στις εξής διαπιστώσεις:
1. Τρεις κατώτεροι αξιωματικοί Μονάδας της Π.Α., Πεντηκοστιανοί, είχαν μετατρέψει έναν καθαρά στρατιωτικό και ευαίσθητο χώρο για την ασφάλεια της πατρίδας σε κέντρο προπαγάνδας των δοξασιών της πίστης τους, σε χώρο προσευχής και θρησκευτικής περισυλλογής με συνεχή ανάγνωση της Αγίας Γραφής και της εφημερίδας Χριστιανισμός. Επίσης είχαν μεταφέρει στη Μονάδα τους κασέτες με κηρύγματα των «ποιμένων» της «εκκλησίας» τους, τα οποία άκουγε και το υπόλοιπο προσωπικό της Μονάδας που βρισκόταν στον ίδιο χώρο.
2. Όπως προκύπτει από τις καταθέσεις μαρτύρων, οι παραπάνω αξιωματικοί με δόλο2, εκμεταλλευόμενοι τη θέση και το αξίωμά τους3, απηύθυναν τα προσηλυτιστικά τους μηνύματα, ξένα προς την υπηρεσία, κυρίως σε σμηνίτες, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να βρίσκονται σε δεινή θέση. Έτσι ορισμένοι έπαιζαν κρυφτό μαζί τους, για να αποφεύγουν το κήρυγμα4, άλλοι ενημέρωναν τους νεότερους για τα διαδραματιζόμενα στη Μονάδα σχετικά με τις δραστηριότητες των ανωτέρων τους, άλλοι από φόβο5 να τους εκφράσουν αντίθετη άποψη απαντούσαν θετικά στην πρόσκληση τους να επισκεφθούν τον ευκτήριο οίκο της ΕΑΕΠ, χωρίς να το υλοποιήσουν ποτέ6, και άλλοι από σεβασμό και μίμηση7 προς τους ανωτέρους τους όχι μόνο επισκέφθηκαν τον ευκτήριο οίκο, αλλά άλλαξαν και την ομολογιακή τους πίστη.
3. Και σε όλον αυτόν τον ορυμαγδό, η Διοίκηση της Μονάδας έδειξε εγκληματική ατολμία. Από την έρευνα δε διευκρινίζεται, αν οι εκάστοτε Διοικητές ενημέρωναν σχετικά τους ανωτέρους τους. Περιορίζονταν είτε να προβαίνουν σε παρατήρηση στους πεντηκοστιανούς αξιωματικούς και να τους εφιστούν την προσοχή, είτε να μεταθέτουν το σμηνίτη του γραφείου τους, για να μην τον προσηλυτίσουν8. Ακόμα δε διαπιστώθηκε, αν η παθητική τους στάση οφειλόταν σε δική τους επιλογή ή εξηρτάτο από άνωθεν εντολή. Το γεγονός, ότι Διοικητής σε μαρτυρική του κατάθεση αναφέρει ότι απομάκρυνε σμηνίτη από γραφείο πεντηκοστιανού αξιωματικού από φόβο μήπως ο σμηνίτης παρασυρθεί από τα κηρύγματα του ανωτέρου του, κρίνεται απαράδεκτο.
4. Όταν ο Αρχηγός της Τακτικής Αεροπορικής Διοίκησης διέταξε ΕΔΕ9 μετά τις έγγραφες καταγγελίες πολιτών του Βόλου στο Στρατιωτικό Γραφείο του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, οι διενεργήσαντες την ΕΔΕ (κύρια και συμπληρωματική)10 έδειξαν την ίδια ατολμία, αλλά και βιασύνη να κλείσει η υπόθεση, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί σάλος τόσο στην πόλη του Βόλου όσο και μεταξύ των ανδρών της Μονάδας, οι οποίοι υπήρξαν αντικείμενα των προσηλυτιστικών πιέσεων.
5. Η I. Μ. Δημητριάδος και Αλμυρού φαίνεται να δραστηριοποιείται έντονα και να ενημερώνει τους πολίτες σχετικά με τις προσηλυτιστικές ενέργειες της ΕΑΕΠ Βόλου, αλλά αφήνει στο απυρόβλητο τους πεντηκοστιανούς αξιωματικούς της Π.Α., προφανώς για να μη δημιουργήσει πρόβλημα στις Ένοπλες Δυνάμεις. Παράλληλα η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος περιορίζεται σε έκδοση έντυπου υλικού, κυρίως φυλλαδίων με τίτλο «Προς τον λαό», που μοιράζεται στο εκκλησίασμα και εξηγεί τα παραπλανητικά κηρύγματα των αιρέσεων. Στη συγκεκριμένη μάλιστα περίπτωση αντέδρασε με καθυστέρηση ετών στην εγκύκλιο του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, που αναφέραμε στο κεφ. Ε’ § 2.
6. Οι Αρχές Ασφάλειας, σε συνάρτηση με το μεγάλο αριθμό δημοσιευμάτων του τοπικού τύπου, φαίνεται να προβληματίστηκαν με την έκθεση της Τροχαίας για το αυτοκινητικό δυστύχημα, όπου βρήκαν τραγικό θάνατο τέσσερεις βασικοί μάρτυρες κατηγορίας. Η μετέπειτα όμως στάση τους, δηλαδή η αδιαφορία για τη σύλληψη του δράστη, ο οποίος ταξίδευε στο εξωτερικό, μέχρι το έτος 2000 αν και εκκρεμούσε σε βάρος του σχετική καταδικαστική απόφαση, μας προβληματίζει ιδιαίτερα.
7. Παρατηρείται ότι από τις δίκες που διεξήχθησαν γι’ αυτή την υπόθεση αλλά και από τις ΕΔΕ απουσίαζαν βασικοί μάρτυρες κατηγορίας, είτε γιατί αρνήθηκαν να παρουσιαστούν, είτε γιατί δεν κλήθηκαν.
8. Το ΥΠΕΠΘ ενημέρωσε πλημμελώς τις δικαστικές αρχές (ΣτΕ), όταν κλήθηκε από αυτές να παρουσιάσει τα προβλεπόμενα έγγραφα για την τεκμηρίωση της αρνητικής του απόφασης σχετικά με την αίτηση χορήγησης άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ευκτήριου οίκου της ΕΑΕΠ Βόλου12. Και γεννάται το ερώτημα: Το ΥΠΕΠΘ, που χορήγησε τελικά την άδεια ίδρυσης και λειτουργίας ευκτήριου οίκου στην ΕΑΕΠ Βόλου, ερεύνησε, όπως προβλέπουν οι νόμοι, αν μεταξύ των πιστών που υπογράφουν τη σχετική αίτηση υπήρχαν άτομα καταδικασμένα για προσηλυτισμό;
9. Τα ελληνικά δικαστήρια, όπως προκύπτει από το σκεπτικό της απόφασης του ΕΔΔΑ στην υπόθεση «Λαρίσης και άλλοι κατά της Ελλάδος», δεν τεκμηρίωσαν επαρκώς τις αποφάσεις τους σε ό,τι αφορά στην κατηγορία προσπάθειας προσηλυτισμού εις βάρος πολιτών.
10. Το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Ελλάδα σε ό,τι αφορά στην παραπάνω κατηγορία για προσηλυτισμό πολιτών, με το σκεπτικό της ελλιπούς τεκμηρίωσης των ελληνικών δικαστηρίων. Πρέπει να τονίσουμε ότι την αδυναμία αυτή των ελληνικών δικαστηρίων την είχε επισημάνει και σε άλλες αποφάσεις του το ΕΔΔΑ.
11. Η απόφαση του ΕΔΔΑ στην υπόθεση «Λαρίσης και άλλοι κατά της Ελλάδος» παρουσιάστηκε μονομερώς από τα MMΕ και ορισμένα πρόσωπα γνωστού κύρους ή φορείς, με αποτέλεσμα τη διαστρέβλωση των γεγονότων. Οι λόγοι αυτής της διαστρέβλωσης ποικίλλουν. Προέρχεται από άγνοια ή αποτελεί έκφραση της προσπάθειας ορισμένων για κατάργηση των νόμων που αναφέρονται στον προσηλυτισμό; Μήπως τελικά έπεσαν θύματα προπαγάνδας; Γεγονός πάντως είναι ότι ο έλληνας πολίτης και κυρίως αυτός που στέλνει το παιδί του να υπηρετήσει τη θητεία του στις Ένοπλες Δυνάμεις δεν πληροφορήθηκε για την επικύρωση από το ΕΔΔΑ της καταδικαστικής απόφασης των ελληνικών δικαστηρίων για τον προσηλυτισμό των σμηνιτών. Την ίδια ώρα η Εκκλησία της Ελλάδος και τα αρμόδια όργανά της δεν ενημέρωσαν τους ορθόδοξους πιστούς για την απόφαση και δε φαίνεται να προετοιμάζουν τους στρατεύσιμους ορθόδοξους πιστούς για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.
Οι παραπάνω διαπιστώσεις θα έπρεπε να έχουν απασχολήσει ιδιαίτερα τις Ένοπλες Δυνάμεις. Η ιεραρχική σχέση αξιωματικού-οπλίτη και σ’ αυτήν την περίπτωση σμηναγού-σμηνίτη είναι σχέση άμεσης εξάρτησης και οποιαδήποτε θέση του ανωτέρου πέρα από τις στρατιωτικές υποχρεώσεις του αποτελεί άμεση επέμβαση στο σκεπτικό του υφισταμένου. Αλλά και η Ορθόδοξη Εκκλησία θα έπρεπε να έχει εντοπίσει το πρόβλημα και να έχει λάβει τα ενδεικνυόμενα ποιμαντικά μέτρα, όχι καταστολής, αλλά προετοιμασίας των στρατευσίμων για τους κινδύνους που είναι πιθανόν να συναντήσουν. Κρίνουμε λοιπόν ότι το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας θα πρέπει:
– Να εκδώσει διαταγές που να απαγορεύουν οποιαδήποτε θρησκευτική συζήτηση, χορήγηση έντυπου υλικού ετεροδόξων κ.λπ. μεταξύ αξιωματικών και υφισταμένων τους στρατευμένων.
– Οι διοικητές των Μονάδων θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οποιαδήποτε παρόμοια ενέργεια, λόγω της ιδιάζουσας ιεραρχικής σχέσης, καταδικάζεται από όλα τα δικαστήρια (στρατοδικεία, ποινικά δικαστήρια αλλά και το ΕΔΔΑ).
– Θα πρέπει να επιστήσει την προσοχή όλων των στελεχών του, που ανήκουν σε άλλα δόγματα, ότι η πίστη τους είναι δική τους υπόθεση και δεν αφορά την υπηρεσία. Ακόμα ότι δεν μπορούν να ασκούν προσηλυτισμό με το πρόσχημα ότι η θρησκεία τους τους καλεί σε «ευαγγελισμό» των συνανθρώπων τους, γιατί οι ενέργειες αυτές καταστρέφουν την ομοψυχία του στρατεύματος και θα έχουν σοβαρές συνέπειες στο μέλλον.
– Όλες οι παραπάνω αποφάσεις να συνοδεύονται από συγκεκριμένου είδους συστάσεις και ποινές, που να γίνονται ιδιαίτερα αυστηρές, εάν οι προσηλυτιστές υποτροπιάζουν.
– Να ανταποκρίνεται άμεσα σε σχετικές καταγγελίες γονιών των στρατευμένων.
Ακόμα, στο πλαίσιο των νόμων περί προσηλυτισμού θα πρέπει να προβλεφθούν συγκεκριμένες και αυστηρές διατάξεις σε ό,τι αφορά σε κρούσματα προσηλυτισμού στο εσωτερικό των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η Εκκλησία της Ελλάδας εκτιμούμε ότι θα πρέπει να ασχοληθεί ιδιαίτερα με το ζήτημα και, όπως στο πλαίσιο της ποιμαντικής της δραστηριότητας φροντίζει για την προετοιμασία γονέων κ.ά., να μεριμνά και για την προετοιμασία των νεαρών υποψήφιων στρατευσίμων, οι οποίοι ανυποψίαστοι και απροετοίμαστοι μπορεί να έχουν την ατυχία να συναντήσουν μέσα στη Μονάδα, στην οποία θα υπηρετήσουν, κάποιον εκπαιδευμένο προπαγανδιστή ενός δόγματος που θα τους αποξενώσει τόσο από την οικογένεια τους, όσο και από το φυσικό τους χώρο (φίλους, συγγενείς κ.λπ.), ακόμα και να αλλάξει το μέλλον τους (ο προσήλυτος σμηνίτης που προαναφέραμε αρνήθηκε να συνεχίσει την προσπάθεια του για σπουδές και υποχρεώθηκε, τουλάχιστον την εποχή εξέλιξης των γεγονότων, να εργάζεται στους αγρούς).
Οι σημειώσεις δεν αναδημοσιεύονται. Όποιος θέλει να ερευνήσει τις πηγές και τις σημειώσεις ας αγοράσει το πολύτιμο αυτό βιβλίο. ΠΡΟΣΗΛΥΤΙΣΜΟΣ – Πεντηκοστιανοί στην Πολεμική Αεροπορία – ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΛΙΟΣΗ
Βιογραφικό Συγγραφέως Ὁ Σωτήριος Α. Λιόσης σπούδασε στὴν στρατιωτικὴ σχολὴ Εὐελπίδων καὶ φοίτησε στὶς στρατιωτικὲς σχολὲς Πολέμου Στρατοῦ καὶ Ναυτικοῦ. τὸ ἔτος 1994 παραιτήθηκε ἀπὸ τὸν στρατὸ μὲ τὸν βαθμὸ τοῦ ταξιάρχου, γιὰ νὰ ἀκολουθήσῃ τὴ Θεολογικὴ Ἐπιστήμη. ἦταν πτυχιοῦχος τῆς Νομικῆς Σχολῆς τοῦ ᾿Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καὶ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ᾿Εθνικοῦ καὶ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. εἶχε ἐπίσης δίπλωμα εἰδικεύσεως (μάστερ) καὶ διδακτορικὸ στὸ κανονικὸ δίκαιο (Θεολογικὴ ᾿Αθηνῶν). ἡ διδακτορικὴ διατριβή του εἶχε θέμα «Λόγοι ἄρσεως τοῦ ἀδίκου στοὺς ἱεροὺς κανόνες σὲ σύγκρισι μὲ τὸν ἑλληνικὸ ποινικὸ κώδικα». ἦταν ἐπίσης διπλωματοῦχος της ἀλβανικῆς γλώσσης τοῦ «Κέντρου σπουδῶν Νοτιοανατολικῆς Εὐρώπης», γνώστης τῆς ἀγγλικῆς, καὶ δόκιμος συγγραφεύς. Διετέλεσε πρόεδρος ἐπὶ ἑπτὰ χρόνια τοῦ «Συλλόγου μεταπτυχιακῶν φοιτητῶν τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν», καὶ μέλος τοῦ διοικητικοῦ συμβουλίου (ἀπὸ τὴν θέσι τοῦ ταμία) τῆς «Ἑλληνικῆς ἑταιρίας Θυματολογίας». κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἐνόπλου ὑπηρεσίας του εἶχε τιμηθῆ μὲ στρατιωτικὰ παράσημα. ᾿Εξίσου καλὰ ὑπηρετοῦσε καὶ τὴν ψαλτικὴ τέχνη καὶ ἐπιστήμη, καθὼς ἦταν διπλωματοῦχος τοῦ Ἑλληνικοῦ ᾨδείου Ἀθηνῶν στὴν «βυζαντινὴ» ἐκκλησιαστικὴ Μουσική. γιὰ ἕνα διάστημα ἦταν λαμπαδάριος τοῦ πανιέρου ναοῦ τῆς «᾿Αναστάσεως» ᾿Ιεροσολύμων, γι᾿ αὐτὸ καὶ τιμήθηκε μὲ τὸ ὀφφίκιο τοῦ «σταυροῦ τοῦ παναγίου τάφου» καὶ μὲ τὸ χρυσὸ μετάλλιο «τῆς Μητρὸς τῶν Ἐκκλησιῶν τὸ ἱδρυθὲν ἐπὶ τῷ ἐορτασμῷ τῆς 1500ῆς ἐπετείου» τοῦ πατριαρχείου ᾿Ιεροσολύμων. κατὰ καιροὺς ἐπίσης διακόνησε στὸ ἀναλόγιο διαφόρων ναῶν τῶν ᾿Αθηνῶν. ᾿Εκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στὶς 11 αὐγούστου 2011. Πηγή βιογραφικού:http://www.symbole.gr/chrtoms/chpb/slioses/635-sliosesbio |