π. Στέφανος Στεφόπουλος
Τὴν ὕπαρξη τῶν ἀγγέλων μαρτυρεῖ ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ ἡ Ἱερὰ Παράδοσις. Στὴν Ἁγία Γραφὴ τὴν πρώτη μαρτυρία συναντᾶμε στὴ Γένεση (κεφ. 3, στ. 24) καὶ ἀμέσως μετὰ οἱ ἄγγελοι κάνουν τὴν ἐμφάνισή τους σὲ σημαίνοντα πρόσωπα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὅπως στὸν Ἀβραὰμ (Γέν. 18,1), στὸν Λὼτ (Γέν. 19,1), στὸν Ἰακὼβ (Γέν. 28,12), στὸν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ (Ἰησ. Ν. 5,13-15) καὶ σὲ προφῆτες ὅπως ὁ Ἠσαίας, ὁ Ἰεζεκιήλ, κ.ἅ.
Στὴν Καινὴ Διαθήκη σὲ πολλὰ χωρία ἀναφέρεται ἡ ὕπαρξις ἀγγέλων ὅπως στὰ Ματθ. 18,10-22,30-26,53, Μάρκ. 13,32, Λουκ. 2,8-16,22-24,4, Ἰωάν. 1,51, Πράξ. 1,10.
Οἱ οὐράνιες δυνάμεις δημιουργήθηκαν ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ αὐτὸ ἀκριβῶς ὁμολογεῖ ἡ Ἐκκλησία μας στὸ Σύμβολο τῆς πίστεως: “…ποιητὴν οὐρανοῦ καὶ γῆς, ὁρατῶν τὲ πάντων καὶ ἀοράτων.” Ἀλλὰ καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν ἐπιστολή του πρὸς τοὺς Κολασσαεῖς (1,16) λέγει πὼς “…τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα, εἴτε θρόνοι, εἴτε κυριότητες, εἴτε ἐξουσίαι, τὰ πάντα δι’ Αὐτοῦ καὶ εἰς Αὐτὸν ἔκτισται”. Οἱ ἄγγελοι ἐδημιουργήθησαν πρὸ τῆς δημιουργίας του κόσμου καθὼς διδάσκουν οἱ πατέρες της Ἐκκλησίας μας στηριζόμενοι στὸ χωρίο Ἰωβ 38,7 : “Ὅτε ἐγεννήθησαν ἄστρα, ἤνεσαν μὲ πάντες ἄγγελοί μου”. Δηλαδή, ὅταν δημιουργήθηκαν τα ἄστρα, μὲ ἤνεσαν (ἐκ τοῦ “αἰνῶ”) ὅλοι οἱ ἄγγελοί μου. Ἄρα προϋπῆρχαν τοῦ κόσμου οἱ ἀόρατες δυνάμεις!
Οἱ ἄγγελοι εἶναι νοερὲς καὶ ἀσώματες δυνάμεις ἀφοῦ κατὰ τὸν ἲδιο τὸν Κὺριό μας (Λουκ. 24,39) “…πνεῦμα σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει”. Ἔχουν ὅμως τὴν δυνατότητα νὰ πάρουν ἀνθρώπινη μορφὴ καὶ νὰ παρουσιαστοῦν σὲ ἀνθρώπους ἀναλόγως τῶν περιστάσεων. Ἀποστολή τους εἶναι νά δοξολογοῦν τὸν Θεὸν καὶ νὰ ἐπιτελοῦν τὶς ἐντολές Του χάριν τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων, στοὺς ὁποίους καὶ μεταφέρουν τό θέλημά Του. Ἀκόμη προστατεύουν τούς ἀνθρώπους ἀπὸ τοὺς κινδύνους καὶ ἀναφέρουν τὶς προσευχές τῶν ἀνθρώπων στὸ Θρόνο τοῦ Θεοῦ.
Δὲν γνωρίζουμε πόσοι ἀκριβῶς εἶναι ἀλλὰ γνωρίζουμε μετὰ βεβαιότητος ὅτι διακρίνονται σὲ 9 τάξεις. Τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφεὶμ ποὺ εἶναι λειτουργικὰ πνεύματα, οἱ Θρόνοι, οἱ Κυριότητες, οἱ Δυνάμεις καὶ οἱ Ἐξουσίες, οἱ Ἀρχές, οἱ Ἀρχάγγελοι καὶ τέλος οἱ Ἄγγελοι. Ἐπίσης, δὲν γνωρίζουμέ τα ὀνόματά τους πλὴν αὐτῶν ποὺ μνημονεύονται στὴν Ἁγία Γραφή, δηλαδὴ ὁ Μιχαήλ, ὁ Γαβριὴλ καὶ ὁ Ραφαήλ. Τοὺς ἀγγέλους τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας 6 φορές το χρὸνο: 11 Ἰανουαρίου , 26 Μαρτίου, 11 Ἰουνίου, 13 Ἰουλίου, 6 Σεπτεμβρίου, 8 Νοεμβρίου (“σύναξις τῶν 9 ταγμάτων”).
Κατὰ τὸ βάπτισμά μας, ὁ ἱερέας παρακαλεῖ τὸν Θεὸ νὰ μᾶς δώσει ὡς φύλακά μας ἕναν ἄγγελο, ὁ ὁποῖος μᾶς συνοδεύει μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς μας. Ἀκοῦμε συγκεκριμένα τά ἐξῆς :” Σύζευξον τῆ ζωῆ αὐτοῦ ἄγγελον φωτεινόν, ρυόμενον αὐτὸν ἀπὸ πάσης ἐπιβουλῆς τοῦ ἀντικειμένου (= τοῦ ἀντιτιθεμένου στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, δηλαδή τοῦ Διαβόλου), ἀπὸ συναντήματος πονηροῦ, ἀπὸ δαιμονίου μεσημβρινοῦ, ἀπὸ φαντασμάτων πονηρῶν”. Ο Μ. Βασίλειος διδάσκει πὼς στὸν καθένα ποὺ ἔχει πιστεύσει στὸν Κύριο, βρίσκεται κοντά του διαρκῶς Ἄγγελος, ἂν βέβαια δὲν τὸν διώξουμε ἐξ αἰτίας των πονηρῶν ἔργων μας!
Οἱ ἄγγελοι ἔχουν καὶ μιὰ ἄλλη ἔντονη παρουσία καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ διακονία τους στὴ Θεία Λειτουργία. Γι αὐτὸ ὁ ἱερέας τοποθετεῖ στὰ ἀριστερά τοῦ Ἀμνοῦ (στὴν προσκομιδή) μιὰ μερίδα “εἰς τιμὴν τῶν ἐπουρανίων Δυνάμεων”. Ἄγγελοι δορυφοροῦν ἀοράτως τὸν ἱερέα ποὺ λειτουργεῖ καὶ ἀπαντοῦν στὶς ἐπικλήσεις του αὐτά τα ἴδια λόγια ποὺ ψέλνουμε κι ἐμεῖς. Ἀναφέρεται γιά τὸν Ἅγιο Σπυρίδωνα ὅτι ὅταν λειτουργοῦσε τὸν διακονοῦσαν ἅγιοι Ἄγγελοι ποὺ ὅταν αὐτὸς ἔλεγε “Εἰρήνη πᾶσι”, ἐκεῖνοι ἀπαντοῦσαν “καὶ τῷ πνεύματί σου”!
Τὸ πὸσο ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τούς ἀγγέλους γίνεται ἀντιληπτὸ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι κάθε βράδυ στὸ μικρὸ Ἀπόδειπνο ἀπευθύνουμε προσευχὴ στὸν ἄγγελό μας: “Ἅγιε Ἄγγελε, ὁ ἐφεστώς τῆς ἀθλίας μου ψυχῆς καὶ ταλαιπώρου μου ζωῆς μή ἐγκαταλίπης με τὸν ἁμαρτωλόν…”. Καὶ πῶς νὰ μὴν τοὺς τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας ὅταν ἡ παρουσία τους εἶναι τόσο πυκνή καὶ μάλιστα σὲ σημαντικότατα γεγονότα τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης ὅπως στὴ Δημιουργία τοῦ κόσμου, στὴ 40χρονη περιπλάνηση τοῦ Ἰσραὴλ στὴν ἒρημο, στὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου, στὴ Γέννηση τοῦ Κυρίου, στὴν Ἀνάσταση κ.ἀ.
Τούς ἀγγέλους μας ἄς ἐπικαλούμαστε στίς προσευχές μας καθημερινά ἐνθυμούμενοι τή μόνη προϋπόθεση πού εἶναι ὁ καθαρός μας βίος, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ.
