William Butler Yeats 1865-1939
Ο Ιρλανδός ποιητής Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς (William Butler Yeats 1865-1939) ίδρυσε το Ιρλανδικό Εθνικό Θέατρο στο Δουβλίνο. Στα έργα του επεξεργάστηκε τον αρχαίο ιρλανδικό μυστικισμό και την κέλτικη μυθολογία, δημιουργώντας μια εθνική ιρλανδική μυστικιστική ποίηση. Το 1923 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας.
Ο ΓΟΥΙΛΙΑΜ ΜΠΑΤΛΕΡ ΓΕΪΤΣ
ΚΑΙ Ο ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ
Ο Ιρλανδός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς (1865-1939) επέδειξε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του μεγάλο και ενεργό ενδιαφέρον για την εσωτερική και αποκρυφιστική θεώρηση του κόσμου. Αυτή η πλευρά της ζωής του διάσημου ποιητή εξετάζεται μόνο συγκυριακά από τη φιλολογία, αλλά στην πραγματικότητα έπαιξε σημαντικό ρόλο και στη λογοτεχνική του παραγωγή.
Συνάντηση με τη μαντάμ Μπλαβάτσκι
Ο Γέιτς προσπαθούσε να διαρρήξει το πέπλο του μυστηρίου το οποίο χωρίζει τον υλικό από τον πνευματικό κόσμο. Αναζητούσε ένα όραμα ζωής, το οποίο θα ικανοποιούσε τις ποιητικές του φιλοδοξίες και τις θρησκευτικές του ανησυχίες, και θεωρούσε ότι ένα κλειδί της κρυμμένης πραγματικότητας υπήρχε τόσο στη λογοτεχνία όσο και στην αρχαία τέχνη της μαγείας. Η επιθυμία του να μυηθεί, να γίνει μεσολαβητής μεταξύ του αθέατου κόσμου και του επιπέδου της συνηθισμένης αντίληψης, τον έφερε αρχικά σε επαφή στο Λονδίνο με το πιο αινιγματικό και δραστήριο πρόσωπο στον χώρο του δυτικού εσωτερισμού, την Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκι (1831-1891) και μετά τη συνάντηση μαζί της προσχώρησε, στις 23 Δεκεμβρίου 1888, στο Εσωτερικό Τμήμα της θεοσοφικής Εταιρείας της. Στην πρώτη κιόλας συνάντησή τους συνέβη κάτι παράξενο: ένα ρολόι με κούκο χτυπούσε συνεχώς, παρότι δεν έδειχνε ακριβώς ή μισή ώρα.
Ανεξήγητες Εμπειρίες
Ο Γέιτς έζησε μια παράξενη εμπειρία όταν ήταν μικρό αγόρι. Πάνω από ένα ποτάμι είδε να περνάει ένα αστραφτερό φως, το οποίο συνέχισε να κινείται κατά μήκος των προπόδων του βουνού Νοκνάρια, έως ότου εξαφανίστηκε. Δεν μπόρεσε να εξηγήσει το φαινόμενο, αλλά στο μαγικό τοπίο της Ιρλανδίας, όπου οι θρύλοι για τις νεράιδες και τα πνεύματα της φύσης ήταν πολύ διαδεδομένοι δεν του φάνηκε τόσο ασυνήθιστο. Σε ηλικία μικρότερη των 20 ετών, ο Ιρλανδός λογοτέχνης θέλησε να ικανοποιήσει την περιέργειά του, συμμετέχοντας σε μια πνευματιστική συγκέντρωση ενός διάσημου μέντιουμ της εποχής, της Κάθριν Τάιναν. Εκεί, ο Γέιτς κατελήφθη από ανεξήγητες δυνάμεις και περιέπεσε σε κατάσταση δαιμονισμού. Στην προσπάθειά του να απελευθερωθεί από τη σκοτεινή δύναμη, άρχισαν να παράγονται τρομαχτικοί ήχοι από το τραπέζι μπροστά στο οποίο καθόταν.
Κατά τους ελέγχους της αγγλικής Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών σχετικά με τις ιδιαίτερες ικανότητες της Μπλαβάτσκι, διαπιστώθηκε σωρεία απατών, ενώ και ο ίδιος ο Γέιτς εκφραζόταν με επιφύλαξη για την αινιγματική προσωπικότητά της, αν και με την παρουσία της είχε βιώσει αρκετές περίεργες και ανεξήγητες εμπειρίες. Ο Ιρλανδός λογοτέχνης έκρινε ότι πολλές από τις ικανότητες της Μπλαβάτσκι ήταν αποτέλεσμα απάτης, όμως δικαιολογούσε τέτοιες μεθόδους σε ένα ιδιαίτερα ιδιοφυές άτομο. Χρόνια αργότερα, στο έργο του «The Trembling of the Veil» (1927), έγραψε ότι η Μπλαβάτσκι ήταν προικισμένη με αναμφίβολες ικανότητες. Ο Γέιτς, όμως, ήταν πολύ ανεξάρτητο πνεύμα και αρκετά σκεπτικιστής για να γίνει θαυμαστής της Μπλαβάτσκι Ύστερα από ένα άρθρο του, στο οποίο εκφραζόταν με όχι και τόσο κολακευτικά σχόλια για τους θεοσοφιστές και την επικεφαλής τους, του ζητήθηκε εμμέσως να εγκαταλείψει το Εσωτερικό Τμήμα.
Ο Γέιτς και η Χρυσή Αυγή
Εκείνη την εποχή ο Γέιτς ήρθε σε επαφή με τη μυστική εταιρεία Ερμητικό Τάγμα της Χρυσής Αυγής. Ένα αρχηγικό μέλος της, ο Σάμουελ Λίντελ Μακ Γκρέγκορ-Μάθερς (1854-1918), τον εισήγαγε στο τάγμα των μυημένων και τον δίδαξε ότι οι εικόνες που παρουσιάζονται σε έναν πνευματικό άνθρωπο προέρχονται από μια βαθύτερη πηγή απ’ ό,τι αυτή της συνειδητής ή της ασυνείδητης μνήμης. Ως νεοφώτιστος, ο Γέιτς πήρε το μαγικό όνομα «Daemon est Oeus Inversus» (= ο διάβολος είναι ο θεός αντεστραμμένος) και μετά από δύο χρόνια εισήλθε από το Εξωτερικό Τάγμα της εταιρείας στο Εσωτερικό και άρχισε να πειραματίζεται με μυστικιστικά σύμβολα, τα οποία υποτίθεται ότι θα του προκαλούσαν ειδικά οράματα. Με τον θείο του, Τζορτζ Πόλεξφεν, έναν αστρολόγο, καββαλιστή και ελευθεροτέκτονα, αντάλλασσε με επιτυχία τηλεπαθητικά μηνύματα κατά τη διάρκεια μακρινών περιπάτων στην απότομη ακτή του ακρωτηρίου Ρόουζις.
Η μούσα και το μέντιουμ
Ο Γέιτς έφερε επίσης στο μυστικό τάγμα τον μεγάλο του έρωτα, την όμορφη Ιρλανδή ηθοποιό και πατριώτισσα Μοντ Γκον, η οποία όμως εγκατέλειψε σύντομα τη Χρυσή Αυγή και τον προικισμένο λογοτέχνη. Από τον ανεκπλήρωτο έρωτα του Γέιτς για τη Μοντ Γκον γεννήθηκαν πολλά ποιήματα, ενώ οι τελετουργίες της Χρυσής Αυγής έδωσαν υλικό στις ποιητικές του δημιουργίες, καθώς χρησιμοποίησε πολλούς συμβολισμούς στα έργα του. Τα ρομαντικά του θέματα, που έχουν τις ρίζες τους στους κελτικούς μύθους και θρύλους, απέκτησαν με αυτόν τον τρόπο ευρύτερο ορίζοντα, ο οποίος τροφοδοτήθηκε από τις ιδιαίτερες εσωτερικές του εμπειρίες. Ωστόσο, τα έργα του απέκτησαν βάθος μόνο μετά το 1917, όταν παντρεύτηκε τη νεαρή Αγγλίδα Τζόρτζια Χάιντ-Λις, η οποία είχε μεγαλώσει στα λογοτεχνικά σαλόνια του Λονδίνου, όπου η τέχνη συνδέθηκε με τη θεοσοφία και το απόκρυφο. Αυτή η σχέση επρόκειτο να αποτελέσει μία από τις πιο ασυνήθιστες και παραγωγικές στον λογοτεχνικό κόσμο. Ως μέντιουμ, η Χάιντ-Λις παρήγε μέσω αυτόματης γραφής κείμενα γεμάτα σοφία κι έτσι αποτέλεσε έναν εξαιρετικό καταλύτη και διαρκές κίνητρο για την ποιητική παραγωγή του Γέιτς, η οποία τα τελευταία 20 χρόνια της ζωής του έφτασε στο ζενίθ της.
ΠΗΓΗ: ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΟΜΗ