π. Στέφανος Στεφόπουλος
Στο ερώτημα «τι είναι η Εκκλησία», η πιο ολοκληρωμένη απάντηση είναι ότι Εκκλησία είναι το σύνολο των ορθοδόξως πιστευόντων στον Χριστό ως Θεάνθρωπο, αρχηγό και σωτήρα αυτών καθώς και σε ολόκληρη την διδασκαλία Του, βαπτισμένων (κληρικών και λαϊκών) στο όνομα της Αγίας Τριάδος. Όλοι αυτοί μαζί με τους κεκοιμημένους και τους αγγέλους συναποτελούν το Σώμα του Χριστού ο οποίος είναι και η κεφαλή-αρχηγός της Εκκλησίας. Στην Εκκλησία ως Σώμα Χριστού κάνει συνεχώς λόγο ο Απόστολος Παύλος (π.χ. Εφεσ. α, 22-23).
Η Εκκλησία είναι ορατή και αόρατη. Ορατή γιατί μεταδίδει δια αισθητών σημείων την αόρατη θεία χάρη (ιερατείο, ναός, μυστήρια), έχει εξωτερική διοίκηση και οργάνωση (τάξεις κληρικών, μητροπολίτες, αρχιεπίσκοπος, βοηθοί επίσκοποι, κ.λ.π.) και αποτελείται και από ανθρώπους. Αόρατη είναι διότι μη ορατός είναι ο αρχηγός της, αόρατο είναι το Άγιο Πνεύμα που ενεργεί και κατευθύνει την Εκκλησία, αόρατη η θεία χάρις και αόρατες οι άϋλες πνευματικές δυνάμεις (άγγελοι).
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε πως η Εκκλησία κατέχει ολόκληρη την αλήθεια, αφού σ’ αυτήν δόθηκε η πλήρης αποκάλυψη του Θεού. Ο Απόστολος Παύλος (Α Τιμοθ. γ 15) γράφει για την Εκκλησία «εκκλησία Θεού ζώντος, στύλος και εδραίωμα της αληθείας». Η Εκκλησία του Χριστού φανερώνεται σε κάθε Θεία Λειτουργία πάνω στο άγιο δισκάριο όπου παρουσιάζεται ο Χριστός, η Παναγία, οι άγιοι (Άγγελοι, Προφήτες, Απόστολοι, Ιεράρχες, Μάρτυρες, Όσιοι, Άγιοι Ανάργυροι, Άγιοι της ημέρας), ο Επίσκοπος της εκάστοτε τοπικής Εκκλησίας, ο λειτουργός και όλοι (μερίδες) οι συναποτελούντες τη στρατευομένη (ζώντες) και τη θριαμβεύουσα (κεκοιμημένοι) Εκκλησία (κληρικοί, λαϊκοί, μοναχοί).
Είναι διδασκαλία των αγίων Πατέρων ότι με τη δημιουργία των αγγέλων και των ανθρώπων έχουμε την εμφάνιση της πρώτης Εκκλησίας. Άγγελοι και άνθρωποι ανήκουμε στην ίδια Εκκλησία μετά την ενανθρώπηση του Χριστού. Στην δε Π.Δ. υπάρχει Εκκλησία με αγγέλους, προφήτες, δικαίους, ανθρώπους που έζησαν κατά Θεόν, μίλησαν για τον Θεό, μαρτύρησαν, εδιώχθησαν και τελικά δικαιώθηκαν, άκουσαν το σωτήριο κήρυγμα του Ιησού στον Άδη όπου όλοι κρατούνταν και σήμερα εορτάζονται ως οι άγιοι της Κ.Δ. από την Εκκλησία μας.
Μέσα στους αιώνες αποκόπηκαν από την υπό του Χριστού ιδρυθείσα Εκκλησία πολλοί όπως οι Αρειανοί, οι Νεστοριανοί, οι Μονοφυσίτες, και από τον 9ο αιώνα οι Λατίνοι με την ολοκλήρωση του σχίσματος το 1054 μ.Χ.. Τον 16ο αιώνα αποσπάστηκαν από τους Λατίνους οι λεγόμενοι Διαμαρτυρόμενοι. Η Ορθόδοξη Εκκλησία που μόνη αυτή έχει το δικαίωμα να καλείται καθολική (καταχρηστικώς ονομάζουμε τους παπικούς ως Καθολικούς ή Ρωμαιοκαθολικούς) και έχει την αυτοσυνειδησία ότι (και έτσι είναι) είναι η μόνη γνήσια Εκκλησία αφού μόνο αυτή διατηρεί μέσα στους αιώνες ανόθευτη ολόκληρη την αποκεκαλυμμένη αλήθεια από το Άγιο Πνεύμα. Επ’ ουδενί δεν δεχόμαστε οι Ορθόδοξοι τη θεωρία των συγχρόνων χριστιανών πως όλες οι χριστιανικές κοινότητες αποτελούν επί μέρους «Εκκλησίες» με μέρος-η κάθε μια- της συνολικής αλήθειας (θεωρία των κλάδων)! Σκοπός της Εκκλησίας και μοναδική αποστολή της είναι η τελείωση του έργου της σωτηρίας (κατά χάριν θεώσεως) του ανθρώπου. Η Εκκλησία αντιμετωπίζει πολλούς εχθρούς αλλά δεν ανησυχεί αφού όπως ο Κύριος μας διαβεβαίωσε (Ματθ. 16, 18) «Πύλαι Άδου ου κατισχύσουσιν αυτής».
Κείμενα από Ν. Μητσόπουλου, «Εισαγωγή στην Ορθ. Δογματ. και Ηθική Θεολογία», Αθήνα 1993, σελ. 132-134) και Αρχιμ. Ιεροθέου Βλάχου, «Εκκλησιαστικό Φρόνημα», Ι.Μ.Γενεθλίου της Θεοτόκου 1993, σελ. 23-36).
ΕΣΜΑΓ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ 2005-2006