π. Στέφανος Στεφόπουλος
Στό δεύτερο αυτό μέρος του Εκκλησιολογικού δόγματος θα δούμε ποια είναι τα χαρακτηριστικά-ιδιότητες της Εκκλησίας μας. Είναι αυτά που ομολογούμε και στο Σύμβολο της Πίστεως : «Εις μίαν, αγίαν, καθολικήν και αποστολικήν Εκκλησίαν…».Η Εκκλησία μας είναι ΜΙΑ γιατί ένα είναι το Σώμα του Ιησού Χριστού, μια είναι η κεφαλή του Σώματος αυτού, μια η πίστις, ένα το Βάπτισμα. Είναι ακόμη αγία γιατί είναι τό Σώμα του Χριστού που αγιάζει τον πιστό που είναι βαπτισμένος και αποτελεί ζωντανό μέλος του σώματος αυτού. Καθολική είναι γιατί α) υπάρχει σε όλη την οικουμένη, β) κατέχει ολόκληρη την αλήθεια έτσι όπως αποκαλύφθηκε την Πεντηκοστή και γ) η ζωή που διαθέτει ανήκει σε όλους, δηλαδή όλοι οι χριστιανοί έχουν τη δυνατότητα να φθάσουν στη θέωση. Είναι τέλος αποστολική διότι 1) έχει την αρχή της στον Απόστολο και Αρχιερέα Χριστό (Εβρ. γ 1), 2) θεμελιώθηκε στο θεμέλιο των Αποστόλων αφού αυτοί έλαβαν την Αποκάλυψη και αποτελούν τους θεούμενους της Εκκλησίας μας των οποίων το παράδειγμα οφείλουμε να ακολουθούμε, 3) είναι και πατερική. Οι Άγιοι Πατέρες μας βεβαιώνουν περί της αποστολικότητος της Εκκλησίας. Αυτοί άλλωστε είναι οι διάδοχοι των Αποστόλων, έχουν τήν ίδια δε εμπειρία μ’ εκείνους. Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινιστεί πως είναι θεολογικά μή ορθό το να αποκαλούμε τους πιστούς της Δύσης ως καθολικούς αφού καθολικοί είμαστε εμείς όπως εξηγήσαμε παραπάνω. Αντίθετα, είναι ορθό να τους χαρακτηρίζουμε παπικούς ή λατίνους.
Σύμφωνα με τη διδασκαλία του Αγίου Νικολάου του Καβάσιλα, η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ολόκληρη την αλήθεια διότι στηρίζεται σε 3 βασικά κέντρα. Τον Επίσκοπο, το θυσιαστήριο (κατεξοχήν τήν τέλεση της Θείας Ευχαριστίας), και τους αγίους. Αυτά διαφυλάσσουν και την ενότητα της Εκκλησίας μας. Οι αιρετικοί, αντίθετα, δεν έχουν ενότητα με τη μόνη αληθινή Εκκλησία γιατί παραθεωρούν ένα ή περισσότερα από αυτά τα κέντρα, δηλαδή τον επίσκοπο, το ιερό θυσιαστήριο και τους αγίους. Στην περίπτωσή μας η μόνη αληθινή Εκκλησία συμπίπτει μόνο με την Ορθοδοξία.
Από τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα ότι όλοι οι άλλοι χριστιανοί μπορούν να αποκαλούνται από εμάς ως χριστιανικές κοινότητες ή ομολογίες έστω αλλά όχι Εκκλησίες, αφού όπως τονίσαμε πιο πάνω δεν υπάρχουν πολλές «εκκλησίες» παρά η μια, αγία, καθολική, και αποστολική που είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία.
Ας δούμε όμως λίγα από τα πολλά που αναφέρει για το θέμα αυτό ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Γράφει πως «Αυτή την Εκκλησία δεν την καλλιεργεί ανθρώπινη δύναμη, αλλά η θεία χάρη».
«Παρέλαβε η κιβωτός του Νώε άλογα ζώα και έσωσε άλογα ζώα. Παραλαμβάνει η Εκκλησία παράλογους ανθρώπους και όχι μόνο τους σώζει, αλλά και τους μεταμορφώνει. Παρέλαβε η κιβωτός κόρακα και έστειλε κόρακα. Παραλαμβάνει η Εκκλησία ανθρώπους μαύρους από την αμαρτία, σαν τον κόρακα, και τους παραδίδει αθώους σαν τα περιστέρια».
«Όταν λέω Εκκλησία, δεν εννοώ τον τόπον μόνον, αλλά και τον τρόπο ζωής. Όχι μόνο τους τοίχους της Εκκλησίας, αλλά και τους νόμους της Εκκλησίας. Όταν καταφεύγεις στην Εκκλησία, μην καταφύγεις μόνο στον τόπο, αλλά να ασπασθείς και τις αντιλήψεις της Εκκλησίας. Γιατί η Εκκλησία δεν είναι τοίχοι και διαμερίσματα, αλλά πίστη και τρόπος ζωής».
(Κείμενα από Ιεροθ. Βλάχου, «Εκκλησιαστικό Φρόνημα», σελ. 58-72 και Β. Χαρώνη, «Παιδαγωγική Ανθρωπολ. Ιω. Χρυσοστόμου», σελ. 471-491).
ΕΣΜΑΓ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ 2005-2006