π. Στέφανος Στεφόπουλος
Ολοκληρώνοντας το πρώτο δόγμα σ’ αυτό το τέταρτο μέρος θα αναφερθούμε στο Άγιο Πνεύμα. Το Πνεύμα το Άγιο είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ισότιμο και ομοούσιο με τα άλλα δυο πρόσωπα, το οποίο συν-δοξάζεται από τον Πατέρα και τον Υιό ενώ εκπορεύεται μόνο από τον Πατέρα δια του Υιού (περίπτωση «ταχυδρόμου»).
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι πολύ κακώς οι Παπικοί υποστηρίζουν με πείσμα ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται και εκ του Υιού κάτι το οποίο συνιστά το αιρετικό δόγμα του φιλιόκβε ( Filioque). Ο ίδιος ο Κύριός μας μάς διαβεβαιώνει για την πλάνη των Δυτικών στο χωρίο του Ιωάννη (ιε’ 26) : «Όταν δε έλθη ο παράκλητος όν εγώ πέμψω υμίν παρά του πατρός, το Πνεύμα της αληθείας ό παρά του πατρός εκπορεύεται…», ενώ στο ιστ’ κεφάλαιο, στίχο 7 διατυπώνεται η άλλη αλήθεια, ότι δηλαδή το Άγιο Πνεύμα στέλνει στον κόσμο ο Υιός : «εάν γαρ μη απέλθω, ο παράκλητος ουκ ελεύσεται προς υμάς. Εάν δε πορευθώ, πέμψω αυτόν προς υμάς».
Το Άγιο Πνεύμα είναι πρόσωπο και διακρίνεται από τα γνωρίσματα ενός προσώπου όπως : ερευνά (Α’ Κορινθ. β’ 10), γνωρίζει (Α’ Κορινθ. β’ 11), θέλει και ενεργεί (Α’ Κορινθ. ιβ’ 11), λυπείται (Εφεσ. δ’ 30), διδάσκει και υπενθυμίζει (Ιωαν. ιδ’ 26), κατευθύνει (Πραξ. ιστ. 6-7), κυβερνά-κατευθύνει (Ρωμ. η’ 14), βοηθά και μεσιτεύει (Ρωμ. η’ 14), αγαπά (Ρωμ. ιε’ 30), μιλά δια των προφητών (Β’ Πετρ. α’ 21), όταν μιλά χρησιμοποιεί για τον εαυτό του την προσωπική αντωνυμία «εγώ» (Πραξ. ιγ’ 2), ονομάζεται «Κύριος» (Β’ Κορινθ. γ’ 17-18), έχει δύναμη (Ρωμ. ιε’ 13), δίνει ζωή (Ρωμ. η’ 11), ελέγχει την αμαρτία (Ιωαν. ιστ’ 8), οδηγεί στην αλήθεια (Ιωαν. ιστ’ 13), ομιλεί (Αποκαλ. β’ 7) κ.λ.π.
Οι τρόποι με τους οποίους έχει φανερωθεί το Άγιο Πνεύμα είναι οι εξής : σαν περιστερά στην βάπτιση του Κυρίου (Ματθ. γ’ 16), σαν γλώσσες φωτιάς στην Πεντηκοστή (Πραξ. β’ 1-4) και σαν νεφέλη στη Μεταμόρφωση του Κυρίου (Ματθ. ιζ’ 1-8), ενώ χρήσιμο είναι να γνωρίζουμε ότι για το Άγιο Πνεύμα χρησιμοποιούνται πολλά ονόματα όπως : Πνεύμα, Παράκλητος, Πνεύμα Θεού, Πνεύμα Κυρίου, Πνεύμα υιοθεσίας, Πνεύμα της Χάριτος, Κύριος, Πνεύμα ευθές, έλαιον αγαλλιάσεως, κ.α.
Όσον αφορά τις θείες ιδιότητές του, έχει Πανσοφία και Παγγνωσία, είναι πανταχού παρών, είναι παντοδύναμο, άγιο, αιώνιο, αγαθό. Ας δούμε τέλος με ποιο τρόπο συμμετέχει στη δημιουργία και τι ρόλο παίζει στο δρόμο για τη σωτηρία μας. Κατ’ αρχάς, συνδημιουργεί με τον Πατέρα και τον Υιό την κτίση (Γεν. α’ 1-2 : «Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην…και πνεύμα Θεού επεφέρετο επάνω του ύδατος»). Συμμετέχει στη δημιουργία του ανθρώπου (Γεν. α’ 26, Ιωβ λγ’ 4 : «Και είπεν ο Θεός ποιήσωμεν άνθρωπον…»). Δόθηκε στον Ιωσήφ για να εξηγήσει τα όνειρα του Φαραώ (Γεν. μα’ 38), στους 70 πρεσβυτέρους για να διοικήσουν τον Ισραήλ (Αριθμ. ια’ 24-29), στον Βαλαάμ για να προφητεύσει (Αριθμ. κγ’ 5-6), στον Σαμψών για να σκοτώσει ένα λιοντάρι (Κριταί, ιδ’ 5-6), στον Δαβίδ για να χριστεί βασιλέας (Α’ Βασιλ. ιστ’ 13), στον ίδιο για να γράψει τους Ψαλμούς (Β’ Βασιλ. κγ’ 2). Το Άγιο Πνεύμα φώτισε τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο στην κοιλιά της μητέρας του (Λουκ. α’ 15-16), φώτισε την Ελισσάβετ, τον Ζαχαρία, τον Συμεών τον Θεοδόχο για να προφητεύσουν κ.α.
Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι το Άγιο Πνεύμα «ίδρυσε» την Εκκλησία κατά την Πεντηκοστή (Πραξ. β’ 1-4) και συνεχίζει να την καθοδηγεί (Ιωαν. ιδ’ 25-26, ιστ’ 12-13, ιγ’ 2, κ’ 28, στ’ 3, κ.α.. Όποιος παραμένει μέσα στην Εκκλησία μόνον σώζεται και πορεύεται με τη Χάρη του Θεού προς την άνω Ιερουσαλήμ.
(Κείμενα από το βιβλίο του Γ. Μαυρομάτη «Το Πανάγιον Πνεύμα», Εκδ. ΤΕΡΤΙΟΣ Κατερίνη 1995)
ΕΣΜΑΓ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ 2005 – 2006