Πρεσβ. Κωνσταντίνου Παπαθανασίου
Δρος Θ., Εφημ. Ι.Ν. Κοιμ. Θεοτόκου Π. Φαλήρου, Ι.Μ. Ν. Σμύρνης
Τα ιερά Ευαγγέλια μνημονεύουν την ύπαρξη «αδελφών» του Ιησού. Χαρακτηριστικές είναι οι εξής περιπτώσεις: Αρχικά, οι αδελφοί του μνημονεύονται ως ένα ιδιαίτερο σύνολο ανθρώπων, «η μήτηρ αυτού και οι αδελφοί αυτού και οι μαθηταί αυτού» (Ιω. 2,12) κατά τη μαρτυρία του Ιωάννη, «ουδέ γαρ οι αδελφοί αυτού επίστευον εις αυτόν» (7,5). Εν συνεχεία αναφέρονται μαζί με τη μητέρα του «ιδού η μήτηρ σου και οι αδελφοί σου εστήκασιν έξω ζητούντές σε ιδείν» (Μτ. 12,47 πρλ.). Τέλος, μνημονεύονται κατ’ όνομα, μαζί με τις «αδελφές» του, «οι αδελφοί αυτού Ιάκωβος και Ιωσής και Σίμων και Ιούδας, και αι αδελφαί αυτού» (Μτ. 13,55-56 πρλ.).
Η μνεία αυτή των «αδελφών» του Κυρίου, όπως και οι υπόλοιπες της Κ.Δ. (Πράξ. 1,14 Α Κορ. 9,5 Γαλ. 1,19), οδήγησαν εκ πρώτης όψεως στο συλλογισμό ότι η Θεοτόκος Μαρία δεν διαφύλαξε την παρθενία της μετά τη γέννηση του Ιησού. Η άποψη για άλλα φυσικά παιδιά της Θεοτόκου, που υποστηρίζουν διάφορες αιρετικές ομάδες, δεν απαντά πουθενά στην αρχαία παράδοση. Όσον αφορά στο πρόσωπο της Μαρίας μητέρας του Ιησού, η Κ.Δ. κατηγορηματικώς τονίζει ότι κατά τη γέννηση του Ιησού ήταν παρθένος και δεν απαντούν χωρία που να υπονοούν κάποια μετέπειτα μεταβολή (ούτε το Μτ. 1,25 βιβλικώς ερμηνευόμενο). Πριν από τη γέννηση του Κυρίου, ονομάζεται γυναίκα του Ιωσήφ (Μτ. 1,16.20.25), ενώ μετά τη γέννηση του Ιησού αποκαλείται μόνο μητέρα του παιδίου (Μτ. 2,13.14.20.21). Παράλληλα, στη μνεία των «αδελφών» του Κυρίου οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι κατά την ιουδαϊκή παράδοση, που εκφράζεται στην Αγία Γραφή, «αδέλφια» καλούνται συχνά οι στενοί συγγενείς, όπως και τα ετεροθαλή αδέλφια (όπως συμβαίνει και σήμερα), και συνεπώς όχι αποκλειστικά τα παιδιά των ιδίων γονέων. Ακόμη, στους σημιτικούς λαούς, το όνομα «αδελφοί» χρησιμοποιείται και με μια ευρύτερη σημασία προς φίλους.
Γενικώς, οι «αδελφοί» του Ιησού δεν συνεπάγονται τη γέννηση άλλων παιδιών από τη Μαρία, ούτε βέβαια υπάρχει άμεση ή έμμεση αναφορά σε γάμο της με τον Ιωσήφ, ο οποίος παρέμεινε με τον τίτλο του «μνήστορος» (Μτ. 1,18). Αφού λοιπόν η μνεία των «αδελφών» του Ιησού δεν υποδηλώνει εξ αίματος αδέλφια, πολλοί Πατέρες της Εκκλησίας πρόβαλαν την άποψη ότι τα πρόσωπα αυτά θα πρέπει να ήταν παιδιά του Ιωσήφ από προηγούμενο γάμο. Η δε «αγία Παρθένος» συντελεί μόνο στην «άχραντον κύησιν του Σωτήρος», «το εκ του Θεού οικονομηθέν μυστήριον» (Επιφάνιος Κύπρου).
Από το περιοδικό ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ – Ιανουάριος 2011