ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΤΙ ΗΤΑΝ ΤΑ ΦΥΛΑΚΤΗΡΙΑ
ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΣΠΕΔΑ ΤΩΝ ΙΜΑΤΙΩΝ;
πάντα δε τα έργα αυτών ποιούσι προς το θεαθήναι τοις ανθρώποις, πλατύνουσι γαρ τα φυλακτήρια αυτών και μεγαλύνουσι τα κράσπεδα των ιματίων αυτών (Ματθ. 23,5)
(Όλα δε τα έργα των τα πράττουν, δια να επιδεικνύωνται και δοξάζωνται από τους ανθρώπους. Διότι δένουν και κρεμούν από τα χέρια των πλατειές λωρίδες με ρητά εκ του Νόμου και κατασκευάζουν μεγαλύτερα τα κρόσσια γύρω από τα ιμάτιά των, δια να φανούν έτσι, ότι είναι ευσεβείς και δια να κάμουν εντύπωσιν στους ανθρώπους).
Πρόσεχε δε πάλιν και εδώ πόσον μεγάλο είναι το παράπτωμά των. Διότι δεν κάμνουν τα μεν έτσι, τα δε αλλιώς, αλλά όλα κατά τον ίδιον τρόπον. Έπειτα αφού τους κατηγόρησε δια κενοδοξίαν, τους αποδεικνύει ότι κενοδοξούν όχι δια μεγάλα και αναγκαία πράγματα, (διότι δεν είχον να επιδείξουν κανένα σπουδαίον έργον, άλλ’ ήσαν γυμνοί από κατορθώματα), αλλά ελεεινά και τιποτένια πράγματα, και τα οποία ήσαν δείγματα της κακίας των, όπως τα φυλακτήρια και τα κράσπεδα.
Διότι λέγει, «πλαταίνουν, τα φυλακτά των και μεγαλώνουν τα άκρα των ενδυμάτων των». Και ποια είναι αυτά τα φυλακτά και τα άκρα των ενδυμάτων;
Επειδή, συνεχώς λησμονούσαν τις ευεργεσίες του Θεού, έδωσε εντολή να εγγραφούν τα θαύματά του σε μικρά βιβλία και να κρεμιούνται κάτω από τα χέρια των. Δια τούτο έλεγε· «θα είναι αυτά πάντοτε εμπρός εις τα μάτια σας»1, και τα οποία ονόμαζαν φυλακτήρια, όπως τώρα πολλές γυναίκες έχουν κρεμασμένα από τον λαιμό ευαγγέλια. Και δια να ενθυμούνται πάλι και με άλλον τρόπον αυτά, αυτό που πολλές φορές κάνουν πολλοί, που, επειδή ξεχνούν, δένουν τον δάκτυλό των με σχοινί ή με κλωστή, αυτό και ο Θεός τους διέταξε σαν σε παιδιά, να κάνουν· «Να ράπτουν κλωστήν υακίνθου εις τα άκρα των ενδυμάτων των που είναι γύρω από τα πόδια των»2, ώστε προσέχοντες αυτό να θυμούνται τις εντολές, και αυτά ονομάζονταν κράσπεδα.
Σε αυτά λοιπόν ήσαν σπουδαίοι, το να μεγαλώνουν τα λουριά που είχαν κρεμασμένα τα ευαγγέλια και να μεγαλώνουν τα κράσπεδά των, πράγμα που ήταν δείγμα της πιο φοβερής κενοδοξίας. Διότι δια ποιον λόγο φιλοδοξείς και μεγαλώνεις αυτό; Μήπως αυτό είναι κατόρθωμά σου; μήπως αυτό σε ωφελεί σε τίποτε, εάν δεν κερδίζης αυτό που συμβολίζουν; Διότι ο Θεός δεν ζητεί να μεγαλώνης αυτά και να τα πλατύνης, αλλά να θυμάσαι τα κατορθώματά του. Εάν δε δεν πρέπει να υπερηφανευώμεθα όταν κάνουμε ελεημοσύνη και νηστεύουμε, αν και αυτά είναι επίπονα και δικό μας κατορθώματα, πως συ, Ιουδαίε, καυχάσαι δι’ αυτά, τα οποία κατ’ έξοχήν σου καταλογίζουν αδιαφορία;
Αυτοί όμως όχι μόνον ως προς αυτά, αλλά και ως προς άλλα πιο ασήμαντα υπέφεραν την ιδίαν ασθένεια. Διότι, λέγει, «αρέσκονται να έχουν την πρώτην θέσιν εις τα δείπνα και τα πρώτα καθίσματα εις τας συναγωγάς και τους χαιρετισμούς εις τας αγοράς και να ονομάζονται από τους ανθρώπους, διδάσκαλε». Διότι αυτά, αν και τα θεωρεί κανείς μικρά, αλλ’ όμως γίνονται αιτία μεγάλων κακών. Αυτά και πόλεις και Εκκλησίες κατέστρεψαν. Πράγματι μου έρχεται να δακρύσω όταν συμβή ν’ ακούσω για πρωτοκαθεδρίες και δι’ ασπασμούς και ν’ αναλογισθώ πόσα κακά συνέβησαν εξ αιτίας αυτών εις τις Εκκλησίες του Θεού, τα οποία δεν είναι αναγκαίο τώρα ν’ αναφέρω, ή καλύτερα όσοι είναι ηλικιωμένοι δεν έχουν ανάγκη να τα μάθουν από εμάς.
1 Ἄκουε, Ἰσραήλ· Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν εἶναι εἷς Κύριος. 5 Καὶ θέλεις ἀγαπᾷ Κύριον τὸν Θεὸν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς δυνάμεώς σου. 6 Καὶ οὗτοι οἱ λόγοι, τοὺς ὁποίους ἐγὼ σὲ προστάζω σήμερον, θέλουσι εἶσθαι ἐν τῇ καρδίᾳ σου· 7 καὶ θέλεις διδάσκει αὐτοὺς ἐπιμελῶς εἰς τὰ τέκνα σου, καὶ περὶ αὐτῶν θέλεις ὁμιλεῖ καθήμενος ἐν τῇ οἰκίᾳ σου καὶ περιπατῶν ἐν τῇ ὁδῷ καὶ πλαγιάζων καὶ ἐγειρόμενος. 8 Καὶ θέλεις δέσει αὐτοὺς διὰ σημεῖον ἐπὶ τῆς χειρὸς σου καὶ θέλουσιν εἶσθαι ὡς προμετωπίδια μεταξὺ τῶν ὀφθαλμῶν σου. 9 Καὶ θέλεις γράψει αὐτοὺς ἐπὶ τοὺς παραστάτας τῆς οἰκίας σου καὶ ἐπὶ τὰς πύλας σου. (Δευτερονόμιο 6:4)
2 Καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς τὸν Μωϋσῆν λέγων, 38 Λάλησον πρὸς τοὺς υἱοὺς Ἰσραήλ καὶ εἰπὲ πρὸς αὐτοὺς νὰ κάμωσι κράσπεδα εἰς τὰ ἄκρα τῶν ἱματίων αὑτῶν, εἰς τὰς γενεὰς αὑτῶν, καὶ νὰ βάλωσιν εἰς τὰ κράσπεδα τῶν ἄκρων ταινίαν κυανῆν· 39 καὶ θέλετε ἔχει αὐτήν εἰς τὰ κράσπεδα, διὰ νὰ βλέπητε αὐτήν καὶ νὰ ἐνθυμῆσθε πάσας τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου καὶ νὰ ἐκτελῆτε αὐτάς, καὶ νὰ μή διαστραφῆτε κατόπιν τῶν καρδιῶν σας καὶ κατόπιν τῶν ὀφθαλμῶν σας, κατόπιν τῶν ὁποίων σεῖς ἐκπορνεύετε· 40 διὰ νὰ ἐνθυμῆσθε καὶ νὰ ἐκτελῆτε πάσας τὰς ἐντολὰς μου, καὶ νὰ ἦσθε ἅγιοι εἰς τὸν Θεὸν σας. (Αριθμοί 15:37-40)
ΟΜΙΛΙΑ ΟΒ’ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ, ΕΠΕ, σελ. 493-495
ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ-ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ: Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ