Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργόπουλου
Ἀναπλ. Καθηγητοῦ Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.
Ἀποκρυφιστικά φαινόμενα καί Ἁγία Γραφή
Σέ μιά ἐποχή πρωτοφανοῦς πνευματικῆς σύγχυσης, ὅπως ἡ δική μας, καί μάλιστα κάτω ἀπό τή διαβρωτική ἐπίδραση τῶν ἀντιχριστανικῶν ἀντιλήψεων τῆς λεγομένης «Νέας Ἐποχῆς» (Νew Age) πληθώρα ἀποκρυφιστικῶν πρακτικῶν (π.χ. μαγεία, μαντεία, πνευματισμός, channeling, ἐπικοινωνίες μέ ἀγγέλους κ.ἄ.), διαφημίζονται μέ τή χρήση ἑνός ἐξαιρετικά ἑλκυστικοῦ λεξιλόγιου, ἄλλοτε ὡς τρόποι και μορφές μιᾶς δῆθεν ἐναλλακτικῆς καί ἀντισυμβατικῆς θρησκευτικότητας καί ἄλλοτε ὡς πρόσκληση στήν ἀναζήτηση νέων μορφῶν πνευματικῶν ἐμπειριῶν. Ἡ παρουσία τέτοιων φαινομένων δέν μαρτυρεῖται γιά πρώτη φορά στή σύγχρονη ἐποχή. Συνοδεύει τό ἀνθρώπινο γένος σ’ ὅλη τήν ἐπί γῆς ἱστορική διαδρομή του καί ἀποτελεῖ μία ἀπό τίς πλέον ἀρρωστημένες, ἐπικίνδυνες καί σκοτεινές ἐνασχόλησεις τοῦ μεταπτωτικοῦ ἀνθρώπου.
Σ‘ ἀντίθεση, λοιπόν, μέ τήν προσπάθεια πού καταβάλλεται σήμερα ἀπό περιοδικά, βιβλία, διαδικτυακούς τόπους, ταινίες κ.ἄ., νεοεποχίτικων ἀποχρώσεων, γιά τήν προώθηση τέτοιων πρακτικῶν, πού δυστυχῶς ἐπιδροῦν καί παρασύρουν καί ἀστήρικτους χριστιανούς, ἡ Ἁγία Γραφή μᾶς παρουσιάζει τίς σωστές διαστάσεις αὐτῶν τῶν φαινομένων, καθώς ἀποτελεῖ τόν ἀσφαλή ὁδηγό γιά κάθε χριστιανό.
Στήν Ἁγία Γραφή ἀποκρυφιστικά φαινόμενα καί πρακτικές (μαγεία, μορφές μαντείας, πνευματισμός κ.ἄ.) χαρακτηρίζονται “βδέλυγμα” (Δευτ 18:10-12), καί “μίασμα” (Λευιτ 19:31). Ἐναντίον τους ἐκφράζεται ἡ ἀπόλυτη ἀποστροφή τοῦ Θεοῦ (Β΄ Παραλ 33:6) μέ τήν ταυτόχρονη ἐπισήμανση, ὅτι οἱ λατρευτές τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ δέν πρέπει νά ἔχουν τήν παραμικρή σχέση μέ τέτοιου εἴδους πρακτικές.
Στό Δ΄ Βασ 17:17 ἡ ἀποστροφή τοῦ Θεοῦ ἐκφράζεται ἀκόμα πιό παραστατικά, καθώς ἀναφέρεται ὅτι διάφορες ἀποκρυφιστικές πρακτικές ἀνήκουν στά γεγονότα ἐκεῖνα, πού ὄχι μόνο ἀποτελοῦσαν ἔμπρακτη ἀπείθεια πρός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί συνετέλεσαν ὥστε ἡ παιδευτική πρόνοια τοῦ Θεοῦ νά ἐπιφέρει τήν αἰχμαλωσία τοῦ Βόρειου Βασιλείου τοῦ Ἰσραήλ στούς Ἀσσυρίους.
Μάλιστα, στόν προφήτη Ἰεζεκιήλ (κεφ. 13), ἐπισημαίνεται, ὅτι οἱ ἀποκρυφιστικές πρακτικές ἐξοικειώνουν τούς ἀνθρώπους μέ τήν ἀσέβεια καί χαρακτηρίζονται ὡς παγίδες πού καθιστοῦν τούς ἀνθρώπους “θηράματα” ἀπωλείας.
Στήν ἴδια συνάφεια ἀποκρυφιστικές πρακτικές πού σχετίζονται μέ τήν πρόγνωση τοῦ μέλλοντος, χαρακτηρίζονται “ψευδεῖς”, “ἀνώφελες”, “παραπλανητικές”, “χίμαιρες πού καλλιεργοῦν μάταιες ἐλπίδες (Ἱερ 14:14, Σοφ. Σειράχ 34:1-6).
Ἀλλά καί στήν Καινή Διαθήκη βλέπουμε, ὅτι στά χρόνια τοῦ πρώτου ἱστορικοῦ βηματισμοῦ τῆς Ἐκκλησίας οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι συνάντησαν στόν δρόμο τους τέτοια φαινόμενα (Πράξ 8:9-13. 13:6-12. 16:16-19. 19:18-19), τά ὁποῖα δέν μποροῦσαν, φυσικά, νά ἀνακόψουν τή διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου.
Πολλοί ἀποκρυφιστικοί χώροι δέν διστάζουν νά ἐπικαλοῦνται γεγονότα καί θέσεις τῆς Ἁγίας Γραφῆς, στό πλαίσιο μιᾶς ἀληθοφανοῦς ἐπιχειρηματολογίας τους γιά νά καταστήσουν πειστικούς τούς ἰσχυρισμούς τους. Θά παραθέσουμε δύο ἐνδεικτικά παραδείγματα ἀποκρυφιστικῆς ἑρμηνείας-προσέγγισης βιβλικῶν δεδομένων. Μιά χαρακτηριστική περίπτωση εἶναι ὁ Πνευματισμός, ὁ ὁποῖος τόσο στήν κλασική του μορφή, ὅσο καί στή μεταγενέστερη ἐξέλιξή του, σέ ὅλες τίς παραλλαγές, ὅπως κι ἄν αὐτοπροσδιορίζεται, ἀνήκει στόν σκληρό πυρῆνα τοῦ Ἀποκρυφισμοῦ καί ἀποτελεῖ μία ἀπό τίς πλέον γνωστές μορφές ἔκφρασής του. Συχνά, Πνευματιστές προσάγουν διάφορα γεγονότα καί χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς ὡς μαρτυρίες-ἀποδείξεις γιά τήν ὑποτιθέμενη ἀξιοπιστία τῶν ἰσχυρισμῶν τους. Ἡ πρώτη ἀφορᾶ τή συνομιλία τοῦ Κυρίου κατά τή Μεταμόρφωσή Του στό ὄρος Θαβώρ, πρό τοῦ ἑκουσίου Πάθους Του, μετά τοῦ Μωυσέως καί τοῦ Ἠλιού. Κατά τούς Πνευματιστές, ἐδῶ ἔχουμε «σαφές πνευματιστικόν φαινόμενον νεκρῶν ὑλοποιηθέντων καί συνομιλούντων». Δέν μπορεῖ παρά νά ἐπισημάνει κανείς τήν ἀντίφαση στή συναρίθμηση τοῦ προφήτη Ἡλία στούς νεκρούς, καθώς στήν Παλαιά Διαθήκη δέν ἀναφέρεται ὡς θανών (Δ΄ Βασ 2:11).
Τό δεύτερο παράδειγμα σχετίζεται μέ τή σύγχρονη ψευδο-αγγελολογία. Ἡ ἀναφορά σέ “ἀγγέλους” εἶναι συνήθης στόν χῶρο τοῦ ἀποκρυφισμοῦ καί μάλιστα σέ διαφορετικά ἐπίπεδα. Σέ ἀντιπροσωπευτικό ἔργο τοῦ ἀποκρυφιστικοῦ χώρου, λ.χ., ἀναφέρεται πολύ χαρακτηριστικά: «Σπουδαῖος ρόλος ἀποδίδεται εἰς τήν Ἀγγελολογία ὑπό τῆς πρακτικῆς Καββάλας καί ἐν συνέχειᾳ ὑπό τῆς τελετουργικῆς Μαγείας τοῦ δυτικοῦ Ἐσωτερισμοῦ. (…) Ἐκ τῶν ἀνωτέρω συνάγεται ὅτι ἡ Ἀγγελολογία ἀποτελεῖ σημαντικόν κρίκον εἰς τήν ἅλυσιν τῆς ἐσωτερικῆς παραδόσεως».
Ὁλοκληρώνοντας τή μικρή αὐτή ἀναφορά μας θεωροῦμε χρήσιμο νά ὑπενθυμίσουμε ὅτι ὁ χριστιανός τήν ἱερή στιγμή τοῦ ἁγίου Βαπτίσματός του ὁμολόγησε, ὅτι ἀποτάσσεται κάθε τί, τό ὁποῖο ἀποτελεῖ ἔκφραση ψευδοῦς, δαιμονικῆς λατρείας καί κάθε τί τό ὁποῖο τόν σχετίζει μέ τόν ἀλλοτριωμένο καί ἄνευ Χριστοῦ μεταπτωτικό κόσμο. Σύμφωνα μέ τήν Ἁγία Γραφή, κάθε ἐνασχόληση μέ ἀποκρυφιστικές πρακτικές καί φαινόμενα εἶναι, δυστυχῶς, μιά μορφή συνειδητῆς ἄρνησης τῆς κατά Χριστόν ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου καί φυσικά οἱ ἀποκρυφιστικές πρακτικές δέν εἶναι πρόσκληση, ὅπως διαφημίζονται, στήν ἀναζήτηση νέων μορφῶν πνευματικῶν ἐμπειριῶν.
ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ – Τεῦχος 1ον ‘Ιανουάριος – Φεβρουάριος 2023