• χρυσοστομος

Ιωάννου Χρυσοστόμου

Ερμηνεία εις το «Ο Θεός γαρ εστίν ο ενεργών εν υμίν και το θέλειν και το ενεργείν»

«Ο Θεός γαρ εστιν ο ενεργών εν υμίν και το θέλειν και το ενεργείν υπέρ τής ευδοκίας» (Φιλιπ. 2:13).

«Με φόβον και τρόμον να εργάζεσθε δια να επιτύχετε την σωτηρίαν σας». Δεν είπε, να εργάζεσθε, αλλά «να κατεργάζεσθε», δηλαδή, με πολύν ζήλον, με πολλήν επιμέλειαν. Επειδή δε είπε, «με φόβον και τρόμον», πρόσεχε πως καταπραΰνει την αγωνίαν. Τι λοιπόν λέγει; «Ο Θεός είναι που εργάζεται μέσα σας». Μη φοβείσαι, διότι είπα, «με φόβον και τρόμον», δεν είπα δια τούτο, να αποκάμης, να νομίσης ότι η αρετή είναι κάτι που κατορθώνεται δυσκόλως, αλλά δια να προσέχης, δια να μη έχης τον ε­αυτόν σου παραλελυμένον. Αν τούτο συμβαίνη, ο Θεός θα ενεργήση τα πάντα, συ να έχης θάρρος. «Διότι ο Θεός είναι που ενεργεί μέσα σας». Εάν λοιπόν αυτός ενεργή, ημείς πρέπει να έχωμεν την προαίρεσιν συνεχώς ητοιμασμένην, αδιάχυτον.

«Διότι ο Θεός είναι που ενεργεί μέσα σας και το να θέλετε και το να ενεργήτε». Εάν αυτός ενεργή εις ημάς την θέλησιν, πως μας προτρέπει; Διότι αν αυτός κάμνη και το να θέλωμεν, άδικα μας λέγεις, ότι υπηκούσατε διότι δεν υπακούομεν, άδικα λέγεις με φόβον και τρόμον, διότι το παν είναι ο Θεός. Δεν είπα δια τούτο, «Διότι αυτός είναι που εργάζεται και το να θέλετε και το να ενεργήτε», αλλ’ επειδή επιθυμώ να διαλύσω την αγω­νίαν σας.

Εάν θελήσης, τότε θα ενεργήση η θέλησις. Μη φοβηθής, καθόλου δεν καταπονείσαι. Αυτός μας δίδει και την προθυμίαν και την εργασίαν. Διότι όταν θελήσωμεν, αυξάνει η θέλησίς μας εις την συνέχειαν, όπως, επιθυμώ να πράξω ένα αγαθόν, ενήργησεν αυτό το αγαθόν, ενήργησε με αυτό και η θέλησις. Ή λέγει τούτο από πολλήν ευσέβειαν, όπως όταν λέγη ότι τα ιδικά μας κατορθώματα είναι χαρίσματα.

Όπως ακριβώς λοιπόν ονομάζει αυτά χαρίσματα, δεν μας στερεί το αυτεξούσιον, αλλ' αφήνει μέσα μας το αυτεξούσιον, έτσι όταν λέγη, ότι ενεργεί μέσα μας η θέλησις, δεν μας αφαιρεί το αυτεξούσιον, αλλά δεικνύει, ότι από τα κατορθώματα λαμβάνομεν πολλήν προθυμίαν εις το να θέλωμεν. Διότι όπως ακριβώς το έργον γίνεται από την πράξιν, έτσι και από την απραξίαν δεν υπάρχει έργον. Έδωσες ελεημοσύνην; περισσότερον παρεκινήθης να δώσης. Δεν έδωσες; περισσότερον αργά έγινες.

Έδειξες σωφροσύνην μίαν ημέραν; έχεις την προτροπήν και δια την άλλην. Έγινες ράθυμος; επηύξησες την ραθυμίαν. «Διότι ο ασεβής», λέγει, «όταν έλθη εις το βάθος των κα­κών περιφρονεί». Όπως ακριβώς λοιπόν, όταν έλθη εις το βάθος των κακών, περιφρονεί, έτσι όταν έλθπ εις το βάθος των αγαθών, βιάζεται. Διότι όπως εκείνος που περιήλθεν εις απόγνωσιν γίνεται ραθυμότερος, έτσι αυτός που κατανοεί το πλήθος των αγαθών γίνεται ταχύτερος, φοβού­μενος μήπως απολέση το παν. «Δια να πληρωθή η αγαθή του διάθεσις», λέγει. Δηλαδή, δια την αγάπην, δια την αρέσκειάν του, δια να γίνουν αυτά που φαίνονται καλά εις αυτόν, δια να γίνουν συμφώνως προς την θέλησίν του. Εδώ αποδεικνύει, και μας δίδει θάρρος, ότι ενεργεί οπωσδήποτε. Διότι θέλει να ζώμεν, όπως αυτός επιθυμεί. Εάν δε επιθυμή και επί πλέον και ο ίδιος ενεργεί, και αυτό οπωσδήποτε θα ενεργήση, διότι θέλει να ζώμεν ορθώς. Βλέπεις πως δεν αφαιρεί το αυτεξούσιον;

ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ   21
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ
ΛΟΓΟΣ Θ’  - ΕΠΕ - ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ»
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1980

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ: https://www.impantokratoros.gr/1E1E79B9.el.aspx