Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή
«Ειρήνη αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν,
ου καθώς ο κόσμος δίδωσι…»
(Ιωάν. ιδ΄27)
«Χριστὸς γεννᾶται· δοξάσατε. Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν· ἀπαντήσατε. Χριστὸς ἐπὶ γῆς· ὑψώθητε», ψάλλει ο υμνωδός και εμείς ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμά του συναχθήκαμε για να υμνήσουμε και να τιμήσουμε το γεγονός της κατά σάρκα γέννησης του Υιού και Λόγου του Θεού από την Παρθένο Μαρία.
Σήμερα, φανερώνεται ο αόρατος Θεός στον κόσμο όχι με σύμβολα και εικόνες όπως στους Προφήτες, αλλά σωματικώς και αισθητώς. Ο Υιός του Θεού «ἔκλινεν οὐρανοὺς καὶ κατέβη» (Ψαλμ.17,10) και όντας τέλειος Θεός έγινε τέλειος άνθρωπος, «δι’ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν», όπως ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως.
Σήμερα, μαζί με τους ταπεινούς βοσκούς οι οποίοι ήσαν «ἀγραυλοῦντες καὶ φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν» (Λουκ.2,8), με τα μάτια της ψυχής μας, ατενίζουμε τον άγγελο Κυρίου που αναγγέλλει το χαρμόσυνο μήνυμα της γέννησης του Μεσσία που προσδοκούσαμε.
Σήμερα, ακολουθούμε νοερώς τους Μάγους από τα βάθη της Ανατολής, παρατηρώντας το άστρο, αναζητώντας μαζί τους τον Μεσσία, ρωτώντας εναγωνίως «ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων;» (Ματθ.2,1-2).
Σήμερα, ενώνουμε τη φωνή μας με τις ουράνιες αγγελικές Δυνάμεις και ψάλλουμε μετ’ αυτών: «δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ.2,14).
Πραγματικά, σήμερα φανερώνεται στον κόσμο η ειρήνη όπως την οραματίστηκε ο προφήτης Μιχαίας ο οποίος εμπνεόμενος από το Άγιο Πνεύμα προφήτευε λέγοντας: «αλλά από εσένα Βηθλεέμ…, αν και είσαι από τις πιο μικρές πόλεις του Ιούδα, εγώ θα κάνω να προέλθει εκείνος που θα γίνει άρχοντας του Ισραήλ… Όταν θα έρθει εκείνος, όλοι θα ζήσουν με ασφάλεια. Αυτός θα φέρει την ειρήνη» (Μιχ.5,1-4). Μάλιστα ο προφήτης οραματίζεται την επικράτηση μιας παγκόσμιας και πανανθρώπινης ειρήνης, μια κατάσταση κατά την οποία οι λαοί θα μετατρέψουν τα ξίφη τους σε άροτρα και τα μαχαίρια τους σε δρεπάνια καθώς θα σταματήσουν τους πολέμους και θα ασχολούνται μόνο με ειρηνικά έργα (Μιχ. 4, 3-4. πρβλ.Ησ.2,4).
Γι’ αυτό και ο προφήτης Ησαΐας αναφέρεται στον Μεσσία με την ονομασία «ἄρχων εἰρήνης» (Ησ.9,6) και ο απόστολος Παύλος λέγει ότι ο Ιησούς Χριστός «ἐστίν ἡ εἰρήνη ἡμῶν» (Εφεσ. 2, 14-18) διότι καταργεί την αμαρτία, δηλαδή την έχθρα του ανθρώπου απέναντι στο Θεό και συμφιλιώνοντας τους ανθρώπους μεταξύ τους διδάσκοντας την αγάπη.
Στον αντίποδα της ειρήνης, που επαγγέλλεται ο γεννηθείς στο σπήλαιο της Βηθλεέμ Ιησούς, ευρίσκεται ο πόλεμος ο οποίος με τις δυνάμεις της διαίρεσης καταστρέφει ό,τι ο άνθρωπος δημιουργεί με κόπο μακροχρόνιο. Οι προσδοκίες των διαφόρων κοσμικών ιδεολογιών ότι θα εγκαταστήσουν έναν επίγειο παράδεισο επί της γης διαψεύδονται από το γεγονός ότι καθημερινά χιλιάδες αθώα θύματα αφανίζονται σε πολέμους ώστε ο άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ, αναλογιζόμενος την τραγωδία, να λέγει με πόνο ψυχής: «όλος ο κόσμος τρέφεται καθημερινά με ειδήσεις για φόνους ή βασανιστήρια των ηττημένων σε αδελφοκτόνες συγκρούσεις. Τα σκοτεινά νέφη του μίσους καλύπτουν από τα μάτια μας το Ουράνιον Φως. Μόνοι τους οι άνθρωποι δημιουργούν για τον εαυτό τους την κόλασή τους».
Δυστυχώς αυτή η ζοφερή κατάσταση υπάρχει σε πολλές γωνιές του πλανήτη και εδώ και λίγους μήνες εμφανίστηκε και στην γειτονιά μας. Ο ευτελισμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η οδύνη αθώων, ο ψυχικός και σωματικός βιασμός, η απώλεια αγαπημένων, το ξερίζωμα και η προσφυγιά αποτελούν καθημερινές ειδήσεις. Αποδεικνύεται με τον πιο τραγικό τρόπο ότι η ειρήνη που επαγγέλλονται οι άρχοντες αυτού του κόσμου βρίσκεται εντός των ορίων της μεταβλητότητας των κοσμικών πραγμάτων και κατά συνέπεια, η διατήρησή της είναι προβληματική και συμβατική.
Αντίθετα η ειρήνη του Χριστού είναι απόλυτη και ακατάλυτη διότι η ειρήνη είναι γνώρισμα της Θεότητος και γι’ αυτό άλλωστε ο Θεός ονομάζεται “Θεὸς τῆς ἀγάπης καὶ εἰρήνης» (Β΄ Κορ. 13,11). Κατά συνέπεια, η ειρήνη εντός των κοινωνικών σχέσεων απορρέει από την ειρήνη με το Θεό και οδηγεί στην αγάπη η οποία έχει κάθετη και οριζόντια διάσταση: αγάπη προς το Θεό και αγάπη προς τον πλησίον (Μρκ.12,29-31) επειδή προορισμός του ανθρώπου είναι η ανιδιοτελής αγάπη δια της αυταπαρνήσεως (Ιω.15,12-13).
Ο πόλεμος πραγματοποιείται πρώτα στις ψυχές των ανθρώπων. Συνεπώς, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση η καλλιέργεια πνευματικής ζωής, η οποία γεννά εσωτερική και εξωτερική ειρήνη όχι μόνο θεωρητικά αλλά και βιωματικά, πρακτικά. Η φανέρωση της ειρήνης στον κόσμο ουσιαστικά αποτελεί καρπό μιας νέας ζωής, αλλαγή τρόπου συμπεριφοράς διότι «χωρίς την ολοκληρωτική αλλαγή και μεταμόρφωσή μας μέσω της μετάνοιας, δεν θα έλθει η λύτρωση του κόσμου», μας λέγει και πάλι ο άγιος Σωφρόνιος.
Σήμερα ο γεννηθείς Χριστός μας δείχνει έναν δρόμο, αυτόν της αυταπάρνησης, της αγάπης και της ταπείνωσης. Μας αγάπησε τόσο πολύ που απαρνήθηκε το μεγαλείο της θεϊκής Του δόξας, «ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν» (Φιλιπ.2,8) και έγινε άνθρωπος στο ταπεινό σπήλαιο της Βηθλεέμ. Καταδέχτηκε να ζήσει ως άνθρωπος και να γίνει όμοιος με εμάς.
Πιστεύουμε στον Θεό της ειρήνης και Αυτόν που λειτουργεί ως οικτίρμων και εύσπλαχνος. Ζούμε την ειρήνη που ο Χριστός μας παρέχει και θλιβόμαστε για τους πολέμους και την αδικία στον κόσμο μας. Δεν παύουμε να προσευχόμαστε “υπέρ της άνωθεν ειρήνης” και για μας τα Χριστούγεννα αποτελούν αφορμή υπενθύμισης του μηνύματος της Βηθλεέμ: ότι μόνο όταν ειρηνεύσουμε εντός ημών με τον αγώνα, την άσκηση, τη συμμετοχή μας στην Κοινωνία με τον Χριστό, θα μπορούμε να ζήσουμε και την καταλλαγή με τον κόσμο. Ας αποτελέσουν τα φετινά Χριστούγεννα την αφετηρία μιας διαφορετικής προσέγγισης της ειρήνης για τον καθέναν μας προσωπικά, αλλά και για τον κόσμο μας και ας το ζητούμε από τον Κύριό μας ως δωρεά Του στην καταταλαιπωρημένη και ελάχιστη ευτυχισμένη εποχή μας.
Καλούμαστε λοιπόν να αντιγράψουμε το πρότυπό μας Ιησούν Χριστόν, να Τον μιμηθούμε, όπως Τον μιμήθηκαν εκατομμύρια Άγιοι ανά τους αιώνες ώστε αυτήν την ειρήνη που έφερε σήμερα ο Χριστός στον κόσμο να την φέρουμε μέσα στην ψυχή μας, στις σχέσεις μας με τους άλλους, στην οικογένεια μας, στον εργασιακό μας χώρο και κατά συνέπεια στη σχέση μας με το Θεό, για να ζήσουμε ευλογημένα και ειρηνικά Χριστούγεννα.