ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Έζησε στα Άννησα με την επίβλεψη της μητέρας του Εμμέλειας (+369) και της γιαγιάς του Μακρίνας (+ μεταξύ 335 και 340), η οποία τον εισήγαγε στην ευσέβεια και την Παράδοση της Εκκλησίας.

Καλοκαίρι : Αναζήτηση Ευσταθίου. Η Μακρίνα (αδελφή) του συνέστησε να γίνει μοναχός. Σύντομη αρρώστια.

Σεπτέμβριος: Στην Καισάρεια ασχολείται περιστασιακά με το επάγγελμα του ρήτορα.

Άνοιξη–Φθινόπωρο : Ταξίδι στην Ανατολή (Συρία, Αίγυπτο, Μεσοποταμία, Παλαιστίνη).

Οκτώβρ./Νοέμβριος : Επανέρχεται στην Καισάρεια.

Τέλος Νοεμβρίου : 1^η Επιστολή.

Δεκέμβριος  : Καισάρεια.

Άνοιξη–Φθινόπωρο : Επισκέπτεται τις ευσταθιανές μοναστικές κοινότητες (Καππαδοκία-Πόντος-Μικρή Αρμενία).

Νοέμβριος/Δεκέμβριος : Στα Άννησα. Αρχίζει τη μοναστική ασκητική ζωή.

Δεκέμβριος  : Έρχεται στην Καισάρεια. Συνοδεύοντας το Διάνιο ταξιδεύει στην Κωνσταντινούπολη.

Φεβρουάριος  : Επισκέπτεται τη Ναζιανζό και ο Γρηγ. Θεολόγος του δείχνει την Τιβερινή, προτείνοντάς του να μονάσουν εκεί.

Φεβρουάριος/Μάρτιος : Καισάρεια.

Άνοιξη : Επισκέπτεται τον Πόντο και βρίσκει το ασκητήριο στον Ίρι ποταμό, κοντά στα Άννησα. Επανέρχεται στην Καισάρεια.

Καλοκαίρι : Εγκαθίσταται στο ασκητήριο του Ίρι. Μελετά, προσεύχεται, συγγράφει, εργάζεται χειρωνακτικά.

Τέλος  : Τον επισκέπτεται στο ασκητήριο ο Γρηγ. Θεολόγος, μένοντας μαζύ του μέχρι τέλος 361.

Λίγο μετά το Πάσχα: Εκλέγεται νέος επίσκοπος Καισαρείας ο Ευσέβιος, ο οποίος χειροτονεί άκοντα το Βασίλειο πρεσβύτερο. Εργάζεται στην Καισάρεια ποιμαντικά.

Τέλος 362/ αρχές 363 : Επέστρεψε στο ασκητήριο του Ίρι, επειδή παραξηγήθηκε από τον Ευσέβιο Καισαρείας.

Άνοιξη : Τελείωσε το «Κατά Ευνομίου».

Φθινόπωρο : Επισκέφθηκε την Ευσινόη (Πόντου), όπου συζήτησε θέματα πίστεως.

Τέλος Φθινοπώρου : Επιστρέφει στην Καισάρεια και αναλαμβάνει τη διεύθυνση των πραγμάτων της Μητροπόλεως.

Καλοκαίρι  : Αρρώστησε από την πολλή εργασία.

Φθινόπωρο     : Συνέχισε την ποιμαντική δράση και τη φροντίδα του για την ενότητα και την ορθοδοξία των γειτονικών Εκκλησιών.

Καλοκαίρι  : Αρρώστησε βαρεία με αφόρητους πόνους.

Φθινόπωρο     : Ανέρρωσε.

Ιούνιος-Ιούλιος  :  Ο Βασίλειος αρρώστησε, όχι βαρειά. Κάλεσε στην Καισάρεια το Γρηγόριο Θεολόγο, ζητώντας να τον βοηθήσει στον αγώνα εκλογής του ως μητροπολίτη Καισαρείας. Ο Γρηγόριος του συνιστά να εγκαταλείψει την προσπάθεια.

Ιούλιος : Δημιουργήθηκε αρνητικό κλίμα στην Καισάρεια για το Βασίλειο.

Ιούλιος- Αύγουστος : Ο Γρηγόριος Ναζιανζού έγραψε γράμματα χάριν του Βασιλείου. Ο Ευσέβιος Σαμοσάτων ήλθε στην Καισάρεια να βοηθήσει το Βασίλειο.

Αρχές Σεπτεμβρίου : Ο Γρηγόριος Ναζιανζού ταξίδεψε άρρωστος στην Καισάρεια και συνετέλεσε στην εκλογή του Βασιλείου.

Μέχρι μέσα Σεπτεμβρίου : Έγινε η εκλογή του Βασιλείου. Καλεί το Γρηγόριο κοντά του, εκείνος αρνείται.

Οκτώβριος – Δεκέμβριος  : Προσπάθησε να συμφιλιωθεί με τους αντίπαλους του με τη βοήθεια των Γρηγορίου Ναζιανζού και Ευσεβίου Σαμοσάτων. Μερικοί τον αναγνώρισαν, άλλοι έφυγαν από την Καισάρεια χωρίς να τον αναγνωρίσουν ως Μητροπολίτη.

Άνοιξη : Στέλνει το Δωρόθεο στην Αντιόχεια και την Αλεξάνδρεια με σκοπό τη διευθέτηση του αντιοχειανού σχίσματος.

Καλοκαίρι/ Φθινόπωρο : Νεοφώτιστος διαδίδει στη Ναζιανζό ότι ο Βασίλειος δεν ορθοδοξεί. Ο Βασίλειος καλεί το Γρηγόριο Θεολόγο να αναλάβει τον αγώνα για την αλήθεια. Εκείνος αρνείται. Γράφει προς τους Δυτικούς για την ενότητα της Εκκλησίας και το αντιοχειανό σχίσμα.

Δεκέμβριος : Πιέζεται αφόρητα από τους εκπροσώπους του αυτοκράτορα να αναγνωρίσει τη φιλοαρειανική πολιτική του.

Μετά τα μέσα Δεκεμβρίου : Έφθασε ο έπαρχος Μόδεστος στην Καισάρεια, κάλεσε με σκαιότητα το Βασίλειο να αλλάξει τακτική, τον απείλησε ακόμη και με θάνατο, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ο Μόδεστος συνέστησε στον Ουάλη να εξορίσει το Βασίλειο, αλλά ο Ουάλης αρνήθηκε.

Φεβρουάριος  : Ο Ουάλης πείσθηκε να εξορίσει το Βασίλειο, που τελικά δεν εξορίσθηκε, διότι με προσευχή θεράπευσε το Γαλάτη, γιό του Ουάλη. Την ίδια εποχή θεράπευσε από αρρώστια και τον Μόδεστο. Ο Γαλάτης πέθανε και ο Ουάλης πείσθηκε να υπογράψει το διάταγμα εξορίας του Βασιλείου. Έσπασαν όμως τρεις «κάλαμοι», με τους οποίους θα υπέγραφε, και ματαιώθηκε η εξορία. Ο Ουάλης δώρισε στον Βασίλειο κτήματα χάριν των λεπρών.

Μάρτιος- Απρίλιος : Προσπαθεί να ματαιώσει τη διοικητική διαίρεση της Καππαδοκίας. Οι αρχές της Καισαρείας του φέρονται εχθρικά. Ένας δικαστής τον ταπεινώνει με αποτέλεσμα το πλήθος να συναχθεί για να σκοτώσει το δικαστή, που σώθηκε με την επέμβαση του Βασιλείου.

Απρίλιος (προ της 8^ης) : Απαντώντας στη διαίρεση της Μητροπόλεώς του, χειροτονεί επίσκοπο Σασίμων το Γρηγόριο Θεολόγο.

Άνοιξη : Αρχίζει την ανοικοδόμηση της Βασιλειάδας. Φροντίζει για την ενότητα της Εκκλησίας. Θέτει τους όρους για την ενότητα: αποδοχή του Συμβόλου της Νίκαιας με την προσθήκη ότι το Άγιο Πνεύμα δεν είναι κτίσμα. Ταξιδεύει στην Καππαδοκία χάριν της ενότητος. Πολλοί χωρεπίσκοποι δεν τον αναγνωρίζουν.

Μάϊος  : Ο Ουάλης του αναθέτει τη διοργάνωση της Εκκλησίας της Μικρής Αρμενίας με βοηθό το Θεόδοτο Νικοπόλεως, ο οποίος έχει καλέσει τον Βασίλειο για τα μέσα Ιουνίου στο Φαργαμούν (εορτή Μαρτύρων).

Τέλος Μαΐου/ Αρχές Ιουν. : Έφυγε για τη Νικόπολη (Μικρή Αρμενία). Πριν φθάσει εκεί, πήγε στα Γήτασα (όπου εξόριστος ο Μελέτιος Αντιόχειας) μέσω Σεβάστειας.

5/10 Ιουνίου    : Έρχεται στη Σεβάστεια και συζητεί επί δύο ημέρες με τον Ευστάθιο, με τον οποίο συμφώνησαν στα θέματα πίστεως.

Παραμονές 15^ης Ιουνίου : Έφθασε στη Νικόπολη. Ο Θεόδοτος δεν τον αναγνωρίζει, δεν τον δέχεται στην εορτή των Μαρτύρων της 15^ης Ιουνίου, διότι είχε συναντηθεί με τον Ευστάθιο.

Αμέσως μετά τις 15 Ιουνίου : Μέσω Σεβάστειας επανήλθε στα Γήτασα, όπου ενώπιον του Μελετίου ο Θεόδοτος συμφώνησε με το Βασίλειο. Την επομένη όμως επανήλθε στη Νικόπολη ο Θεόδοτος και κήρυξε πόλεμο εναντίον του Βασιλείου.

20/25 Ιουνίου  : Ταξίδεψε στην Κολωνία (Μικρή Αρμενία) και από εκεί στα γειτονικά Σάταλα.

Ιούλιος : Εργάζεται για τα προβλήματα της Εκκλησίας της Μικρής Αρμενίας.

Αρχές Αύγουστου : Ταξιδεύει για τα Σαμόσατα της Συρίας, όπου συνάντησε το φίλο του Εύσέβιο.

Αύγουστος : Στην Καισάρεια.

7 Σεπτεμβρίου : Στην εορτή του αγίου Ευψυχίου, πρωτοστατούντος του Βασιλείου γίνονται θεολογικές συζητήσεις.

10 Σεπτεμβρ. – Οκτώβριος  : Μοναχός κατηγορεί το Βασίλειο στη Ναζιανζό ότι δεν πιστεύει ορθά περί του Αγίου Πνεύματος. Ο Γρηγόριος Θεολόγος ήλθε στην Καισάρεια και άκουσε το Βασίλειο να ομολογεί το άγιο Πνεύμα Θεό. Δεν το έγραφε όμως για λόγους τακτικής.

Τέλος 372/ αρχές 373 : Έπεισε τον Ευστάθιο Σεβαστείας να υπογράψει ορθόδοξη ομολογία πίστεως. Απέπεμψε τους Ευσταθιανούς συνεργάτες του Βασίλειο και Σωφρόνιο, που τον διέβαλλαν και υπέσκαπταν το κύρος του.

Οι Ευσταθιανοί κυκλοφόρησαν νόθα αιρετικά κείμενα με το όνομα του Βασιλείου, παρουσιάζοντας αυτόν ομόφρονα του Απολιναρίου.

Τέλος Μαρτίου/ αρχές Απριλίου : Ταξίδεψε στην Κιλικία.

Απρίλιος : Οι Ευσταθιανοί τον αποκήρυξαν επίσημα (δεν τον αναγνώριζαν).

Απρίλιος/ Μάιος : Σκέφθηκε να εγκαταλείψει το έργο του (και την επισκοπή;).

Ιούνιος- Ιούλιος  : Αρρώστησε πολύ βαρειά. Βρισκόταν μεταξύ ζωής και θανάτου.

Τέλος Ιουλίου/ αρχές Αυγ.  : Τον μετέφεραν κάπου για θερμά ιαματικά λουτρά. Εκεί έμεινε ένα μήνα.

Σεπτέμβριος : Αρχές Σεπτεμβρίου επανήλθε στην Καισάρεια με βελτιωμένη υγεία. Συζήτησε με τον Ευάγριο, που ήλθε από τη Ρώμη, το θέμα του αντιοχειανού σχίσματος.

Φθινόπωρο   : Επενέβη πολλές φορές σε εκκλησιαστικά θέματα άλλων Εκκλησιών κατόπιν αιτήσεων των ενδιαφερομένων. Του σύστησαν να κάμει εγχείρηση και αρνήθηκε.

Πάσχα (13 Απριλ.) : Αρρώστησε βαρειά. Πυρετοί, σηκώτι, κοιλιακές διαταραχές.

Καλοκαίρι  : Εξορίσθηκε ο Ευσέβιος Σαμοσάτων. Δια του Ασχολίου Θεσσαλονίκης ασκεί επιρροή στον ελλαδικό χώρο.

5 Σεπτεμβρίου : Εγκαινιάζει τη «Βασιλειάδα» η μάλλον το «Πτωχοτροφείο» της.

Φθινόπωρο : Συνεχίζεται η τρομοκρατία εις βάρος όσων αναγνωρίζουν το Βασίλειο. Αυτός αντιδρά μετέχοντας σε συνάξεις επισκόπων εντός και εκτός της Καππαδοκίας. Συντάσσει «Κανόνες».

Νοέμβριος- Δεκέμβριος : Βαρύς χειμώνας που συνετέλεσε να αποκλεισθεί στο κελλί του και να αρρωστήσει.

Άνοιξη : Νέες προσπάθειες, πρωτοστατούντος του βικαρίου του Πόντου Δημοσθένη, να εξορισθεί ο Βασίλειος. Εκταφή των ιερών λειψάνων του ομολογητή Διονυσίου Μεδιολάνων και αποστολή τους στο Μιλάνο.

Άνοιξη/Καλοκαίρι  : Τελείωσε τη σύνταξη του «Περί αγίου Πνεύματος» έργου του. Έγραψε τις Επιστολές 242 και 243 για τους Δυτικούς. Φρόντισε την αποστολή του Δωροθέου στη Δύση και ζητούσε την επέμβαση του αυτοκράτορα της Δύσεως Ουαλεντινιανού.

Καλοκαίρι  : Κρίση της αρρώστιας του.

Αρχές Σεπτεμ. : Επισκέφθηκε επισκοπές Καππαδοκίας και την Πισιδία.

Οκτώβριος- Νοέμβριος  : Περιόδευσε στον Πόντο και έμεινε λίγες ημέρες κοντά στη Νεοκαισάρεια, μάλλον στα Άννησα, όπου οι συμπατριώτες του του φέρθηκαν άσχημα.

Νοέμβριος : Επανήλθε στην Καισάρεια άρρωστος, αλλά σχεδίαζε ταξίδι στη ΝΔ Καππαδοκία και στη Ναζιανζό.

Δεκέμβρ. 375/ Ιανουάρ. 376 : Ανέμενε να τον καλέσει ο Ουάλης (Αντιόχεια) σε απολογία.

Αρρώστησε. Ήδη δεν έχει δόντια.

Άνοιξη : Προ του Πάσχα (27 Μαρτίου) ο Δωρόθεος έφερε απάντηση από τη Ρώμη στις επιστολές και τις προτάσεις του Βασιλείου. Η Ρώμη έδειχνε κατανόηση στις θέσεις του Βασιλείου.

Βελτιώθηκε η υγεία του. Κινείται στη πόλη κι έπειτα περιοδεύει στην επαρχία του. Προσπαθεί ν’ αντιμετωπίσει την εναντίον του δράση του βικαρίου Δημοσθένη. Παρηγορεί τους διωκόμενους.

Άνοιξη : Ο Επιφάνιος Κύπρου του ζητεί να μεσολαβήσει για συμφιλίωση εκκλησιαστικών ομάδων. Προτιμά ν’ αποφύγει τη συζήτηση χριστολογικών προβλημάτων, στα οποία όμως πήρε θέση.

Αρχές Ανοίξεως : Απέστειλε το Δωρόθεο και το Σαγκτήσιμο στη Δύση με την Επιστ. 263, οπού προτείνει και την καταδίκη των Απολιναρίου, Ευσταθίου Σεβαστείας και Παυλίνου (ως οπαδού του Μαρκέλλου Αγκύρας).

Προς το τέλος του 377 : Σύνοδος στη Ρώμη δεν αποδέχεται τις προτάσεις του Βασιλείου. Έστειλε στη Λαοδίκεια τρεις Αιγυπτίους επισκόπους να συνετίσουν τον Απολινάριο και να διαφωτίσουν τους πιστούς για τις κακοδοξίες του.

Άνοιξη – Καλοκαίρι  : Ούτε τώρα μπορούσε να κινηθεί για ταξίδια και περιοδείες. Έγραφε όμως επιστολές για ποικίλα θέματα και μάλιστα για την ενότητα. Κινείται μόνο στην Καισάρεια.

Φθινόπωρο : Ένεκα της κακής του υγείας πλησιάζει το τέλος.

Νοέμβριος- Δεκέμβριος : Μάλλον απόλυτα κλινήρης.

Τελευταία ή προτελευταία ημέρα Δεκεμβρίου : Χειροθέτησε συνεχιστές του έργου του και εξέπνευσε