Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργόπουλου
Ἀναπλ. Καθηγητοῦ Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.
Κοινωνία Amana:
Mία κοινοβιακή χιλιαστική αίρεση
Ἱστορικές ἀπαρχές. Ἡ Κοινωνία Amana (Αmana Society) εἶναι μιά γερμανική θρησκευτική ὀργάνωση κοινοβιακοῦ χαρακτήρα, πού βρίσκεται στήν Amana τῆς Ἀϊόβα. Παλαιότερα ἡ αἵρεση ἦταν γνωστή ὡς «Κοινότητα Ἀληθινῆς Ἔμπνευσης». Ὀνομάστηκαν ἔτσι ἀπό τήν πίστη τους στή θεία ἔμπνευση καί καθοδήγηση τῶν ἀληθινά θεοσεβῶν καί ἀπόλυτα εὐσεβῶν. Ἡ κίνηση ἕλκει τήν καταγωγή της ἀπό τίς ἀναβιωμένες κοινότητες Γερμανῶν πουριτανῶν κατά τό α´ τέταρτο τοῦ 18ου αἰ. Εἶναι μία ἀπό τίς παλαιότερες κοινοβιακές αἱρέσεις στήν Ἀμερική. Βαθιά ἐπηρεασμένοι ἀπό τόν γερμανικό Εὐσεβισμό τῶν ἀρχῶν τοῦ 18ου αἰ., οἱ Johann Rock καί Eberhard Gruber διαμαρτυρήθηκαν ἐνάντια σέ αὐτό πού θεωροῦσαν ἄκαμπτο δογματισμό καί τε- λετουργία τῆς Λουθηρανικῆς Ἐκκλησίας.
Ἰσχυριζόμενοι ὅτι τούς εἶχε δοθεῖ θεϊκή ἔμπνευση, ὀργάνωσαν μιά κοινότητα Ἀληθινῶν Ἐμπνευσμένων τό 1714.
Οἱ δυσκολίες μέ τήν πολιτική ἐξουσία ἀνέκυψαν ὅταν τά μέλη αὐτῶν τῶν ἀρχικῶν κοινοτήτων ἀρνήθηκαν νά στείλουν τά παιδιά τους στά δημόσια σχολεῖα, νά φέρουν ὅπλα, νά ὑπηρετήσουν στόν στρατό καί νά ὁρκιστοῦν. Ἐξαιτίας τῶν ἰσχυρῶν ἀντιρρήσεών τους, ἀναγκάστηκαν εἴτε νά ἀπαρνηθοῦν τήν πίστη τους καί νά ἐπιστρέψουν στό ποίμνιο τῆς Λουθηρανικής ἐκκλησίας, εἴτε νά ἐγκαταλείψουν τά σπίτια τους καί νά βροῦν καταφύγιο ἀλλοῦ. Ὑπό τήν ἡγεσία τοῦ Christian Metz, ἑνός ξυλουργοῦ, τοῦ «θεϊκοῦ ὀργάνου» τῆς κοινωνίας, ἄρχισαν νά μεταναστεύουν στήν Ἀμερική. Κατά τά ἔτη 1842-1846 μετανάστευσαν περίπου 800 ἄτομα. Ἐγκαταστάθηκαν πρῶτα σέ μιά ἀποικία πού ὀνομάζεται Ebenezer, κοντά στό Buffalo τῆς Νέας Ὑόρκης.
Τό 1850 υἱοθέτησαν μιά κοινοβιακή μορφή ζωῆς πού ἦταν πιό κοντά στό ἰδανικό τῆς χριστιανικῆς ἁπλότητας.
Ὅμως, χρειαζόταν περισσότερη γῆ γιά νά στηρίξει τά 1.200 μέλη καί νά διαφυλαχθεῖ ἡ «ἀπομόνωση (τῆς ἀποικίας) ἀπό τήν κοσμικότητα». Ἔτσι, ἡ αἵρεση μετανάστευσε δυτικά τό 1854, ἀγοράζοντας 25.000 στρέμματα κοντά στήν πόλη τῆς Ἀϊόβα. Ἱδρύθηκαν τά χωριά Αmana, ὀνομασία ἀπό τό βουνό πού ἀναφέρεται στό Ἆσμα Ἀσμάτων, 4:8 (ἡ ἑβραϊκή λέξη σημαίνει «ἀληθινό» ἤ «σταθερό»).
Ἡ κοινότητα ἐνσωματώθηκε τό 1859 ὡς θρησκευτική καί φιλανθρωπική κοινωνία μέ τήν ἐπωνυμία “Amana Society”, σύμφωνα μέ τούς νόμους τῆς πολιτείας τῆς Ἀιόβα. Γιά τά ἑπόμενα 70 χρόνια ἡ κοινοτική οἰκονομία ἀποδείχθηκε ἐπιτυχής, ἀλλά τό 1932 ἡ Κοινότητα ψήφισε ὑπέρ τῆς μετατροπῆς σέ ἑταιρία μετοχικοῦ κε- φαλαίου. Νομικά εἶναι γνωστή ὡς Amana Society, καί κατέχει ὅλη τήν ἀκίνητη περιουσία. Τά θρησκευτικά θέματα ἀντιμετωπίζονται ἀπό τήν Amana Church Society, πού διοικεῖται ἀπό ἐκλεγμένα μέλη.
Σύμφωνα μέ τό καταστατικό τῆς κίνησης, ὅλη ἡ ἰδιοκτησία πρέπει νά εἶναι κοινή, ἡ γεωργία, ἡ μεταποίηση καί τό ἐμπόριο πρέπει νά παρέχουν τά μέσα συντήρησης καί διαβίωσης, ἐνῶ τό τυχόν οἰκονομικό πλεόνασμα πρέπει νά χρησιμοποιεῖται γιά κοινοτικές βελτιώσεις, ἐκπαιδευτικούς καί φιλανθρωπικούς σκοπούς. Κάθε μέλος, κατά τή στιγμή τῆς ἔνταξής του στήν κίνηση, ἔχει καθῆκον νά δώσει τήν προσωπική του περιουσία στούς διαχειριστές τοῦ κοινοῦ ταμείου.
Κυβέρνηση καί πειθαρχία: Ἡ κυβέρνηση τῆς Κοινωνίας Amana ἔχει ἀνατεθεῖ σέ ἕνα διοικητικό συμβούλιο 13 διαχειριστῶν. Ὑπάρχουν τρεῖς τάξεις μελῶν: α) οἱ νέοι ἤ δόκιμοι, β) οἱ πιό προχωρημένοι στή θρησκευτική πίστη, καί γ) τά παλαιότερα καί πιστά μέλη τῆς κοινωνίας (ἡ ὑψηλότερη τάξη). Δέν ὑπάρχουν χειροτονημένοι πάστορες. Τά μέλη συναντιοῦνται δύο φορές τίς Κυριακές καί μερικές φορές τίς καθημερινές στά σπίτια τῶν συναθροίσεων. Στίς συναθροίσεις, οἱ μαρτυρίες καί τά γραπτά πού ἄφησε ὁ Christian Metz διαβάζονται μαζί μέ τήν Ἁγία Γραφή.
Διδασκαλία: Τά θρησκευτικά δόγματα τῆς Κίνησης περιέχονται στό Σύμβολο τῆς Πίστεως τῆς Ἀληθινῆς Ἐμπνευσμένης Ἐκκλησίας καί στήν Κατηχητική Διδασκαλία τοῦ Δόγματος τῆς Σωτηρίας. Ἡ Amana Society ὑποστηρίζει ὅτι ὁ Θεός τώρα, ὅπως καί ἀπό παλιά, ἐμπνέει ὁρισμένους ἀνθρώπους νά διακηρύξουν τόν λόγο καί τό θέλημά Του, καί ἔτσι ἐνεργοῦν ὡς ἀγγελιοφόροι τῆς θείας διδασκαλίας στόν κόσμο. Ἕνας ἁμαρτωλός μπορεῖ νά μεταστραφεῖ ἀκόμη καί χωρίς τόν θεῖο λόγο, ἄν ὑποταχθεῖ μόνο στήν ἄμεση ἐπιρροή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ δικαίωση δέν εἶναι μόνον ἡ συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν, ἀλλά μιά διαδικασία κάθαρσης, τήν ὁποία πρέπει νά περάσει ἡ ψυχή εἴτε σ’ αὐτή τή ζωή εἴτε στή μέλλουσα, γιά νά λάβει μέρος στήν ἀξιομισθία τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ κατάσταση τῆς τελειότητας μπορεῖ νά ἐπιτευχθεῖ σέ αὐτή τή ζωή. Τά μυστήρια δέν εἶναι μέσα χάριτος. Τό βάπτισμα, ὄντας μόνο μία ἐξωτερική μορφή ἀληθινοῦ πνευματικοῦ βαπτίσματος, δέν ἀσκεῖται μεταξύ τῶν μελῶν. Τό ἀληθινό βάπτισμα εἶναι μέ «φωτιά καί πνεῦμα». Τό δεῖπνο τοῦ Κυρίου γιορτάζεται, συνήθως, μία φορά στά δύο χρόνια καί μόνον κατά τήν προτροπή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅπως ἰσχυρίζονται. Γιορτάζεται ὡς ἀνάμνηση τῶν παθῶν καί τοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ.
Τό πλύσιμο τῶν ποδιῶν ἀσκεῖται ἀπό τήν ὑψηλότερη πνευματική τάξη ὡς ἐπίσημη ὑπηρεσία. Θά ὑπάρξει μία χιλιετής βασιλεία καί μία διπλή ἀνάσταση, ἐνῶ ὑπάρχει δυνατότητα σωτηρίας μετά θάνατον.
Ἐκεῖνοι πού δέν ἔχουν συμμετοχή στήν πρώτη ἀνάσταση θά ἐξαγνιστοῦν μέ φωτιά. Οἱ ἀσεβεῖς δέν τιμωροῦνται αἰώνια.
Ὁ γάμος ἐπιτρέπεται, ἀλλά ἡ ἄγαμη ζωή ἀντιμετωπίζεται μέ εὔνοια. Ὁ πόλεμος πιστεύεται ὅτι εἶναι ἀντίθετος μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τίς διδασκαλίες τοῦ Χριστοῦ. Οἱ ὅρκοι ἀπαγορεύονται, ἄν καί ἐπιτρέπεται ἡ ἐπιβεβαίωση – «ὅρκος χεριοῦ ἀντί ὅρκου».
ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2023
ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ: Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ