Λάμπρου Κ. Σκόντζου
Θεολόγου – Καθηγητού
Η εισήγησή του στην ΚΑ’ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη
Η Αγία μας Εκκλησία ιδρύθηκε στη γη από το Σαρκωμένο Υιό και Λόγο τού Θεού για να είναι στους αιώνες το μοναδικό θείο καθίδρυμα της σωτηρίας τού ανθρωπίνου γένους. Να είναι κατά τους αγίους Πατέρες το νοητό θεραπευτήριο, το οποίο θα προσφέρει εσαεί αποτελεσματική πνευματική θεραπεία στα τραυματισμένα από την αμαρτία και τη φθορά ανθρώπινα πρόσωπα. Το ανέσπερο φως τού Λυτρωτή μας Χριστού φανέρωσε στους ανθρώπους τα ανθρωποκτόνα έργα τού σκοτεινού άρχοντα Εωσφόρου και των ειδεχθών «αγγέλων» του. Κονιορτοποίησε τα καταχθόνια σχέδιά του και γι’ αυτό άρχισε ο διάβολος το έργο της διαβρώσεως της Εκκλησίας εξ αρχής. Η Εκκλησία τού Χριστού θεμελιώθηκε σε ένα άκρως εχθρικό περιβάλλον. Ευθύς αμέσως από την ημέρα της Πεντηκοστής άρχισε να πολεμείται με ιδιαίτερη σφοδρότητα από τις αρχές, τις εξουσίες και τις δυνάμεις τού κόσμου, οι οποίες δρούσαν ως εντολοδόχοι τού Σατανά και ο οποίος έχει ως μοναδική του ενασχόληση να καταστρέφει τα έργα τού Θεού.
Η από πολλών αιώνων σατανοκρατία στη γη είχε δημιουργήσει βαθιές ρίζες στην ανθρωπότητα. Εκατομμύρια ανθρώπινα πρόσωπα είχαν ταυτιστεί με τον αρχιεργάτη της ανομίας. Έγιναν οι πιστοί του δούλοι, οι οποίοι όχι μόνο τηρούσαν τις εντολές του, αλλά και συνεργάζονταν μαζί του για την καταστροφή της θείας δημιουργίας, ως «κύματα θαλάσσης επαφρίζοντα» (Ιουδ. 12-13), κατά τον άγιο απόστολο Ιούδα.
Όλος αυτός ο συρφετός της ανομίας με αρχηγό τον Εωσφόρο βάλθηκε να γκρεμίσει και να εκμηδενίσει την Εκκλησία του Χριστού. Ήθελε να απαλλαγεί από Αυτή επειδή απειλούσε τα κλοπιμαία δικαιώματά του και έσειε επικίνδυνα το σαθρό και μαύρο οικοδόμημά του.
Σκέφτηκε πονηρά. Αποφάσισε να εγείρει κατ’ αρχήν τις αρχές και τις εξουσίες τού κόσμου, οι οποίες ήταν δικές του, να δολοφονήσει εν τη γενέσει της τη νεαρή Εκκλησία. Έγειρε πρώτα τους αντίχριστους Ιουδαίους, προκαλώντας μέγα διωγμό στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Τα αποτελέσματα όμως ήταν αποκαρδιωτικά. Η Εκκλησία όχι μόνο δεν εκμηδενίστηκε, αλλά εξαπλώνονταν με θαυμαστή ορμή σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της υφηλίου. Έγειρε κατόπιν τη σιδερόφρακτη και διεφθαρμένη ρωμαϊκή εξουσία με συνεργάτες τούς λάτρεις των σατανικών ειδώλων, προκειμένου να φέρει εις πέρας εκείνη την αποστολή που δεν κατόρθωσε ο Ιουδαϊσμός. Τριακόσια χρόνια φοβερών διωγμών, με ποταμούς αιμάτων εκατομμυρίων Μαρτύρων το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο. Η Αγία Εκκλησία του Χριστού όχι μόνο δεν εκμηδενίστηκε, όπως ήθελε ο μαύρος συρφετός των διωκτών Της, αλλά ανδρώνονταν περισσότερο, όσο πιο σκληρός ήταν ο διωγμός, αφού κατά τον ιερό Χρυσόστομο: «Πολλά τα κύματα και χαλαιπόν το κλυδώνιον, άλλ’ ου δεδοίκαμεν μη καταποντισθώμεν» (Ι. Χρυσ. P.G. 52,457).
Τότε ο μισόκαλος σκέφτηκε πιο πονηρά. Να διαλύσει εκ των έσω την Εκκλησία, με τη νόθευση της αλήθειας και την αμφισβήτηση της αυθεντικότητάς Της. Δυστυχώς το κατάφερε. Χρησιμοποιήθηκαν νόες υπερφίαλοι να πραγματοποιήσουν τον αντίθεο στόχο. Ορμώμενοι από εωσφορικό εσμό αμφισβήτησαν την θεία αποκαλυμμένη αλήθεια της Εκκλησίας και άρχισαν να κηρύττουν «έτερον ευαγγέλιον» (Γαλ. 1,6) κατά τον απόστολο Παύλο, σατανικό. Αυτοί ήταν οι αιρεσιάρχες των πρώτων εκκλησιαστικών χρόνων, «πλήρεις παντός δόλου και πάσης ραδιουργίας… διαστρέφοντες τας οδούς Κυρίου τας ευθείας» (Πράξ. 13,10). Άρχισε η εσωτερική κατεδάφιση. Ενώ η Εκκλησία δε φοβήθηκε τους διωγμούς των Ιουδαίων και των Εθνικών, πανικοβλήθηκε μπροστά στη θύελλα των αιρέσεων. Ενώ η λαίλαπα των διωγμών αντιμετωπίσθηκε νικηφόρα, με το απαράμιλλο ηρωικό φρόνημα των μαρτύρων Της, η θύελλα των αιρέσεων παρουσίασε ανυπέρβλητες δυσκολίες. Μέγα πλήθος πιστών εξέπεσαν στην κακοδοξία.
Η αγία μας Εκκλησία οργανώθηκε νωρίς εναντίον κάθε κακοδοξίας. Το Πανάγιο Πνεύμα που ενυπάρχει εσαεί σε Αυτή (Ιωάν. 16,13), φώτισε τους αγίους Πατέρες, οι οποίοι διατύπωσαν με ακρίβεια το ορθόδοξο δόγμα και βρήκαν πρόσφορους και αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετωπίσεως των αιρέσεων. Ανέδειξε μεγάλους απολογητές και ομολογητές οι οποίοι πρόβαλλαν την αποκαλυμμένη αλήθεια και απομόνωσαν τα ψεύδη και τις απάτες των αιρετικών.
Δυστυχώς όμως το φαινόμενο των αιρέσεων είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα στην Εκκλησία. Ουδέποτε υπήρξε ανακωχή των αιρετικών μέχρι σήμερα και όπως φαίνεται αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί έωςτα έσχατα. Στους σύγχρονους χαλεπούς καιρούς της πρωτοφανούς έκπτωση των αξιών, τού αμοραλισμού και της πνευματικής συγχύσεως, το πρόβλημα της κακοδοξίας έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Εκπληρώνεται δυστυχώς η πρόρρηση τού αποστόλου Παύλου «ότι εν εσχάτοις καιροίς αποστήσονται τινές της πίστεως, προσέχοντας πνεύμασι πλάνοις και διδασκαλίαις δαιμονίων, εν υποκρίσει ψευδολόγων» (Α’ Τιμ. 4,1). Όλεςοι δυνάμει της κακοδοξίας, τού ψεύδους και της απάτης έχουν στοχεύσει εναντίον της Εκκλησίας μας. Oι πολέμιοι του Χριστού παραμερίζουν τις διαφορές μεταξύ τους και συνασπίζονται προκειμένου να πλήξουν από κοινού το κύρος της Εκκλησίας Του. Παπικοί, Προτεστάντες όλων των αποχρώσεων, Χιλιαστές, Μορμόνοι, Αντβεντιστές, Σαηεντολόγοι, αποκρυφιστές, νεοπαγανιστές, αγνωστικιστές, άθεοι κ.λπ. αποτελούν σήμερα το πολεμικό δυναμικό εναντίον της ακριβής μας Ορθοδοξίας, όλοι τους «Λύκοι βαρείς, μη φειδόμενοι τού ποιμνίου» (Πράξ. 20,29). Άπειρα τα θύματα. Άγνωστο πλήθος αδελφών μας ορθοδόξων πιστών αποτοιχίζονται συνεχώς από τη στοργική αγκαλιά της μητέρας μας Εκκλησίας και προσδένονται ως φανατικοί ουραγοί στα άρματα των κακοδόξων αιρεσιαρχών.
Η δράση της σύγχρονης κακοδοξίας έχει ιδιάζουσα δυναμική. Αυτό οφείλεται σε πολλούς λόγους. Επισημαίνουμε τους εξήςκυριότερους:
1) Η πνευματική κατάσταση τού συγχρόνου ανθρώπου.
Ο σύγχρονος άνθρωπος διαφέρει σημαντικά από τον άνθρωπο παλαιοτέρων γενεών. Η νοοτροπία του είναι εντελώς διαφορετική από εκείνη του παρελθόντος. Κληρονομώντας τις ανατρεπτικές αρχές τού λεγομένου «ευρωπαϊκού διαφωτισμού» και γενικότερα τα βιώματα τού δυτικού ορθολογιστικού κυκεώνα, αποθέωσε τη λογική του και έθεσε ως κέντρο τού κόσμου τον εαυτό του. Πλημμυρισμένος από εωσφορικό εσμό κοσκινίζει κάθε παραδεδομένη πίστη στο μυαλό του. Αν αυτή δεν συμφωνεί με τον δικό του υποκειμενισμό, την απορρίπτει και στη συνέχεια την πολεμά με πρωτοφανή σφοδρότητα. Ο νομιζόμενος «ορθός λόγος» φιλτράρει πίστεις και αντιλήψεις αιώνων, για να αποθεώσει στη δική του υποκειμενική γνώμη.
Μετά την κατάρρευση κυρίαρχων ιδεολογιών αναδύθηκε επί πλέον στην επιφάνεια το παγκόσμιο εφιαλτικό αποκρυφιστικό πλέγμα της «Νέας Εποχής», η οποία έφερε τις τελευταίες δεκαετίες τη χειρότερη πνευματική σύγχυση όλων των εποχών. Κατάφερε να αμβλύνει κάθε θρησκευτική πίστη με το σατανικό δόγμα: «όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο θεό, όλες οι θρησκείες είναι καλές» και να τη σχετικοποιήσει με το άλλο επίσης σατανικό δόγμα: «όλες οι θρησκείες είναι ατελείς, ψάξε να βρεις τη λιγότερο ατελή, αυτή που σου ταιριάζει». Καταλαβαίνει κανείς το μέγεθος τού υποκειμενισμού που έσπειρε στις καρδιές των ανθρώπων. Είμαστε όλοι μάρτυρες σήμερα αυτής της τρομερής σύγχυσης. Συναντάμε χριστιανούς να εμφορούνται από αντιλήψεις αποκρυφιστικές. Συναντούμε αποκρυφιστές να δηλώνουν χριστιανοί. Συναντάμε ορθοδόξους να δέχονται προτεσταντικές δοξασίες. Συναντάμε προτεστάντες να αυτοαποκαλούνται «ορθόδοξοι» και να ακολουθούν εξωτερικά ορθόδοξα τυπικά. Οι παπικοί με τη διαβόητη «Ουνία» παριστάνουν τους ορθοδόξους. Οι Μάρτυρες τού Ιεχωβά αυτοαποκαλούνται τελευταία χριστιανοί κ.λπ. Υπάρχουν και χειρότερα. Υψηλά ιστάμενοι της Εκκλησίας μας, χωρίς να παραβλέπουμε τους οποίους αγαθούς τους στόχους, προχωρούν πέρα από τα όρια που έθεσε η Εκκλησία μας στις σχέσεις τους με τους αιρετικούς με αποτέλεσμα να αμβλύνεται το ορθόδοξο φρόνημα των πιστών έτι περισσότερο, να αποθρασύνονται οι αιρετικοί και να εντείνεται η διάβρωση της Ορθοδοξίας μας.
Η Ορθόδοξος Καθολική Εκκλησία μας ωςο μοναδικός φορέας της ανόθευτης αποκαλυμμένης αλήθειας, και ωςεκ τούτου η αληθινή Εκκλησία του Χριστού, δέχεται τα πυρά όλων των αιρετικών. Και το χειρότερο: Της φορτώνουν όλα τα ολέθρια διαχρονικά σφάλματα του παπισμού και του προτεσταντισμού.
2) Παγκοσμιοποίηση – σύγχρονη πολυπολιτισμική πραγματικότητα
Βιώνουμε στις μέρες μας τη χειρότερη ίσως στην ιστορία της ανθρωπότητας ισοπέδωση των εννοιών της εθνότητας και της ιδιαιτερότητας των λαών. Εδώ και δύο δεκαετίες ολόκληρος ο πλανήτης έγινε μία γειτονιά. Ο πλούτος του κόσμου έπαψε να έχει πατρίδα, όπως και η φτώχια. Οι μεγάλες αποφάσεις παίρνονται σε συγκεκριμένα παγκόσμια κέντρα. Αποφασίζουν δυστυχώς άλλοι για άλλους. Oι άνθρωποι έγιναν κοσμοπολίτες. Τα σύνορα των κρατών είτε άνοιξαν, είτε παραβιάζονται, με αποτέλεσμα να έχουμε τη μεγαλύτερη νόμιμη ή παράνομη μετανάστευση όλων των εποχών. Τα εκατομμύρια των μεταναστών μαζί με τις αποσκευές τους μεταφέρουν και τις ιδιαίτερες πνευματικές και θρησκευτικές τους καταβολές στο νέο τόπο της εγκατάστασής τους. Εκεί μαζί με άλλους ομοεθνείς και ομοθρήσκους τους ιδρύουν θρησκευτικά κέντρα και εν πολλοίς προσπαθούν να διαδώσουν την πίστη τους. Σε πολλές περιπτώσεις γίνεται και το αντίθετο. Διάφοροι ντόπιοι αιρετικοί εκμεταλλευόμενοι τα προβλήματα των μεταναστών, τους προσεγγίζουν δήθεν για να τους βοηθήσουν, τους προσηλυτίζουν και τους εντάσσουν στο δυναμικό της αιρετικής τους ομάδας. Είναι γνωστό πως το κέντρο της Αθήνας έχει γεμίσει με αλβανόφωνες, αραβόφωνες, ρωσσόφωνες, αφρικανόφωνες κ.λπ. αίθουσες προτεσταντών. Έχει πλημμυρίσει το κέντρο της Αθήνας και των άλλων μεγάλων πόλεων από χιλιαστικά περιοδικά γραμμένα στα αλβανικά, ρωσικά, αραβικά, ινδικά, ακόμα και στα σουαχίλι! Οι τοίχοι είναι γεμάτοι από αφίσες που καλούν τους μετανάστες να τους «βοηθήσουν και να τους μιλήσουν για τον Χριστό». Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πόσο φρέσκο δυναμικό προσθέτουν οι αιρετικοί στις παρασυναγωγές τους. Όλοι αυτοί είναι δυνάμει μελλοντικοί ιεραπόστολοι της πλάνης, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στη χώρα τους!
3. Ο σύγχρονος καταιγισμός πληροφορίας και η έκρηξη της τεχνολογίας
Είναι γνωστό πως στις μέρες μας έχουμε μία ασύλληπτη ανάπτυξη της τεχνολογίας, ιδιαίτερα στον τομέα της πληροφορίας. Ουδέποτε στο παρελθόν έγινε ο άνθρωπος αποδέκτης γνώσεως και πληροφοριών τέτοιου μεγέθους. Η αλματώδη ανάπτυξη της ηλεκτρονικής και των τηλεπικοινωνιών έφερε νέα πρωτόγνωρα δεδομένα στην ανθρωπότητα τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Η τηλεόραση, το διαδίκτυο και λιγότερο το ραδιόφωνο, αποτελούν τις κύριες χοάνες, οι οποίες διοχετεύουν όλη τη γνώση και την πληροφορία τού κόσμου σε κάθε πολίτη σε οποιοδήποτε σημείο τού πλανήτη. Γκρεμίστηκαν πια τα στεγανά της άγνοιας και έγιναν κοινωνοί της πληροφορίας όλοι οι άνθρωποι, χωρίς φραγμούς εθνικούς, ταξικούς, μορφωτικούς, θρησκευτικούς φιλοσοφικούς, οικονομικούς. Η παρεμπόδιση της πληροφορία ανήκει πια στο παρελθόν.
Είναι γνωστό πόσο εύκολο είναι σήμερα να προσλάβει ο οιοσδήποτε γνώση ή πληροφορία που πριν λίγα χρόνια θα κοπίαζε πολύ να την αποκτήσει. Μέχρι πριν λίγες δεκαετίες θρησκευτικές αντιλήψεις διαδίδονταν μόνο μέσω των ιεραποστόλων. Κληρικοί και θεολόγοι γνωρίζαμε ελάχιστα στοιχεία για κύριες αιρετικές ομάδες, εκτός και αν καταβάλλαμε μεγάλη προσπάθεια και αφιερώναμε πολύ χρόνο ανατρέχοντας σε εξειδικευμένες βιβλιοθήκες. Τώρα με το πάτημα ενός κουμπιού στον προσωπικό μας ηλεκτρονικό υπολογιστή έχουμε ταχύτατα μέσα στο σπίτι μας απίστευτο όγκο πληροφοριών για οποιοδήποτε θέμα. Δαιδαλώδες συνδέσει μας αποκαλύπτουν πληροφορίες που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε στο παρελθόν.
Σήμερα δεν χρειάζεται να περιοδεύσει ο απεσταλμένος του κάθε αιρεσιάρχη σε κάθε γειτονιά και σε κάθε σπίτι προκειμένου να στρατολογήσει οπαδούς. Μία ιστοσελίδα στο διαδίκτυο εργάζεται περισσότερο από μία στρατιά ιεραποστόλων. Μία διαδικτυακή συνομιλία αποδίδει περισσότερο από δεκάδες καλά εκπαιδευμένα μέλη οποιασδήποτε αιρετικής ομάδας. Και το σπουδαιότερο, η ηλεκτρονική συνομιλία είναι απρόσωπη, που σημαίνει ότι μηδενίζονται τα όποια μειονεκτήματα του αιρετικού υποβολέα. Ο αποδέκτης – θύμα της απρόσωπης αυτής συνομιλίας πλάθει στο μυαλό του ασυναίσθητα μία εξιδανικευμένη ιδεατή εικόνα αυθεντίας για εκείνον.
Αν επισκεφτούμε μία οιαδήποτε ιστοσελίδα αιρετικής ομάδος θα γοητευτούμε από την εμφάνιση και τα εφέ. Αν προχωρήσουμε στην ιδεολογική ταυτότητα της ομάδας και αρχίσουμε να εμβαθύνουμε στις δοξασίες της θα παρατηρήσουμε ότι δεν είναι γραμμένη από ερασιτέχνες, αλλά από ειδήμονες. Θα διαπιστώσουμε ότι δεν λείπει από αυτήν η αναφορά στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας η οποία χαρακτηρίζεται ως «αιρετική», ως «παρηκμασμένη», ως «αντιβιβλική» κ.λπ., με στοιχεία χαλκευμένα που να είναι αληθοφανή. Αν ο επισκέπτη της ιστοσελίδας έχει αμβλυμμένη ορθόδοξη πίστη τουλάχιστον θα εδραιώσει στο μυαλό του τις αμφιβολίες του για την ορθότητα της κλονισμένης πίστης του. Στη χειρότερη περίπτωση θα προσπαθήσει να έρθει σε επικοινωνία με την αιρετική ομάδα και ίσως πεισθεί να ενταχθεί σ’ αυτή.
4. Οργασμός έντυπης προπαγάνδας
Με την σύγχρονη τεχνολογία απογειώθηκε κυριολεκτικά και η παραγωγή έντυπων. Ενώ παλιότερα ήταν δύσκολη υπόθεση, σήμερα με ένα πλήρες σύστημα ηλεκτρονικού υπολογιστή είναι δυνατόν να παραχθεί ταχύτατα απεριόριστος αριθμός έντυπων ποικίλης καλαισθησία με πολύ μικρό κόστος. Το γεγονός αυτό δεν το άφησε ανεκμετάλλευτο ο αιρετικός συρφετός στη χώρα μας. Το κέντρο της Αθήνας και των άλλων μεγάλων πόλεων κατακλύζεται από καλαίσθητα διαφωτιστικά έντυπα προτεσταντικού περιεχομένου. Ανέφερα και προηγουμένου ότι φανατικοί οπαδοί αιρετικών ομάδων μοιράζουν αφειδώς ξενόγλωσσα έντυπα σε αλλοδαπούς στο κέντρο της Αθήνας
Κυκλοφορεί επίσης πληθώρα κατά κανόνα πολυτελών περιοδικών αιρετικού και γενικά κακοδόξου περιεχομένου σε προσιτή τιμή. Πολλά περιοδικά μοιράζονται δωρεάν, όπως αυτά των χιλιοστών. Η εφημερίδα «Χριστιανισμός» των Πεντηκοστιανών μοιράζεται δωρεάν κατά χιλιάδες φύλλα σε όλη την Ελλάδα ή στέλνονται στα σπίτια, χωρίς να ζητηθεί από τους παραλήπτες, όπως οι προτεσταντικές εφημερίδες «Νικητές» και «Δρόμος».
Εκσυγχρονισμός μεθόδων και Πρακτικών από την Εκκλησία
Όπως αναφέραμε, η ποικίλη αιρετική κακοδοξία στο σύνολό της έχει αναγάγει τον προσηλυτισμό σε επιστήμη. Μεταχειρίζεται ό,τι πιο σύγχρονο μέσο υπάρχει για να επιτύχει τους στόχους της. Εκμεταλλεύεται τη σύγχρονη πνευματική σύγχυση και ιδιαίτερα τα μεγάλα προβλήματα που έχει συσσωρεύσει στην ανθρωπότητα η παγκοσμιοποίηση και η πρωτοφανής μετανάστευση. Πάνω άπ’ όλα χρησιμοποιεί την σύγχρονη τεχνολογία, θυμίζω την περίπτωση τού αιρετικού προτεστάντη Σπύρου Ζωδιάτη, ο οποίος εδώ και σαράντα χρόνια είχε νοικιάσει εκπομπές στα ελληνικά στον παγκοσμίου εμβέλειας φημισμένο ραδιοφωνικό σταθμό τού Μόντε Κάρλο. Όταν επετράπη η ιδιωτική ραδιοφωνία στην Ελλάδα, το 1989, οι Πεντηκοστιανοί ήταν από τους πρώτουs που ίδρυσαν ποιοτικό ραδιοφωνικό σταθμό πανελλήνιας εμβέλειας. Επίσης την ανάπτυξη τού διαδικτύου όλες οι αιρετικές ομάδες απέκτησαν τη δική τους ιστοσελίδα και εκμεταλλεύτηκαν τα πλεονεκτήματα αυτής της καταπληκτικής τεχνολογίας.
Σε αντίθεση με αυτούς εμείς οι ορθόδοξοι ακολουθούμε συχνά ως απλοί ουραγοί, εφαρμόζοντας κατά κανόνα πρακτικές απαρχαιωμένες και άρα ελάχιστα αποτελεσματικές. Στην καλύτερη περίπτωση αντιγράφουμε εκ των υστέρων πρακτικές των αιρετικών. Βεβαίως τον τελευταίο καιρό κάποιες μητροπόλεις και ενορίες άρχισαν να εκσυγχρονίζονται και αυτό είναι ενθαρρυντικό στοιχείο. Εδώ μπορούμε να αναφέρουμε ως μνημόσυνο την συμβολή τού αειμνήστου π. Αντωνίου Αλεβιζοπούλου, ο οποίος έθεσε τις επιστημονικές βάσεις τού αντιαιρετικού αγώνα στη χώρα μας. Επίσης ο καταξιωμένος θεσμός των Πανορθοδόξων Συνδιασκέψεων βρίσκεται πρωτοπόρος στην εξεύρεση πρόσφορων τρόπων ποιμαντικής αντιμετωπίσεως των αιρέσεων.
Από το βήμα αυτό θα προσπαθήσουμε για μία ακόμη φορά να δώσουμε ένα περιεκτικό πλάνο το οποίο μπορεί να αποτελέσει έστω τη βάση για την αναθεώρηση παλαιών μεθόδων. Ήτοι:
1. Η συνειδητοποίηση των συγχρόνων προβλημάτων
Πρωταρχική προϋπόθεση είναι να συνειδητοποιήσουμε το γεγονός ότι ο σύγχρονος άνθρωπος σκέπτεται εντελώς διαφορετικά από τον άνθρωπο παλαιοτέρων εποχών, οπότε πρέπει να τού μιλήσουμε στη δική του γλώσσα. Πρέπει να κατανοήσουμε απόλυτα την πνευματική του σύγχυση αποβάλλοντας τις παρωπίδες μας για κάποια αυτονόητα πράγματα. Αναφέρω για παράδειγμα το πρόβλημα των μικτών γάμων, οι οποίοι αποτελούν ένα σοβαρό ποιμαντικό πρόβλημα για την Εκκλησία μας που πρέπει να αντιμετωπιστεί με τη δέουσα κατανόηση, χωρίς να γίνει καμμιά έκπτωση στην πίστη. Είναι γνωστό ότι έχουμε σήμερα ένα πνευματικό αλαλούμ σε αυτές τιςοικογένειες. Με το πρόσχημα του «αλληλοσεβασμού» της θρησκευτικής πίστεως, έχουμε συνήθως διπλή θρησκευτική δραστηριότητα στην οικογένεια, που σημαίνει εξοικείωση με την άλλη πίστη και άμβλυνση της οικίας πίστεως. Εδώ χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και διακριτικότητα. Το πρόβλημα των μεταναστών έχει οξύνει αυτή την κατάσταση με χιλιάδες μικτούς γάμους.
Την πνευματική σύγχυση τού σύγχρονου ανθρώπου, όπως προαναφέραμε, ενέτεινε ο διάχυτος αποκρυφισμός της Νέας Εποχής. Για να αντιμετωπίσουμε συγκεκριμένες κακοδοξίες τού αποκρυφιστικού νεοεποχίτικου πλέγματος πρέπει να είμαστε γνώστες τού προβλήματος και της μεγάλης ζημιάς που έγινε στις ψυχές των ανθρώπων τόσα χρόνια. Πρακτικά τού αποκρυφισμού και η νοοτροπία της Νέας Εποχής είναι παρούσες και βαθιά ριζωμένες στην ψυχοσύνθεση άγνωστου πλήθους ορθοδόξων αδελφών μας.
2. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας
Η σύγχρονη τεχνολογία είναι ευτυχώς χρησιμοποιήσιμη από τον καθένα μας, πολλώ δε μάλλον από την Εκκλησία μας η οποία διαθέτει τα μέσα προκειμένου να χρησιμοποιήσει την τεχνολογική πρόοδο στον τομέα της ποιμαντικής της διακονίας. Ιδιαίτερα αναφέρομαι στην τηλεόραση και το διαδίκτυο. Είναι γνωστό πως ο σύγχρονος άνθρωπος είναι δέσμιος της εικόνας. Αυτό δε θα πρέπει να το ξεχνάμε και δε θα πρέπει να το αφήσουμε ανεκμετάλλευτο.
Πρώτα άπ’ όλα είναι γενικό αίτημα του πιστού λαού η ίδρυση τηλεοπτικού σταθμού πανελλήνιας εμβέλειας από την Εκκλησία, διότι σιχάθηκε τα «τηλεοπτικά σκουπίδια» της ιδιωτικής, αλλά και της κρατικής τηλεόραση αποζητώντας τηλεοπτική σοβαρότητα. Πληροφορούμαστε ότι η ετεροδοξία σε χώρες τού εξωτερικού, ιδιαίτερα στην Αμερική, διαθέτει πανίσχυρους τηλεοπτικούς σταθμούς, οι οποίοι εκπέμπουν ακόμη και δορυφορικά, διαδίδοντας τις ποικίλες πλάνες τηςσε όλον τον κόσμο. Εμείς, αν και πέρασαν είκοσι χρόνια μετά τη χορήγηση αδειών και συχνοτήτων σε ιδιώτες δεν έχουμε προχωρήσει στην ίδρυση τηλεοπτικού σταθμού, με το αιτιολογικό ότι δεν έχουμε χρήματα και προσωπικό. Έχω τη βεβαιότητα πως τα όποια εμπόδια ξεπερνιούνται όταν γίνει η αρχή. Πληθώρα εθελοντών περιμένουμε να προσφέρουμε αμισθί τις υπηρεσίες μας στον τηλεοπτικό δίαυλο της Εκκλησίας μας.
Μπορούμε να φανταστούμε τα αποτελέσματα ενός τέτοιου εγχειρήματος. Η τηλεοπτική εικόνα τού εκκλησιαστικού διαύλου θα μπει σε κάθε ελληνικό σπίτι, εκεί που δε θα μπορούσε να έχει εύκολη πρόσβαση ο ποιμένας ή ο κάθε εργάτη της Εκκλησίας. Μέσω της εκκλησιαστικής τηλεόρασης θα μπορούσε να έχει θεαματικά αποτελέσματα η αντιαιρετική ποιμαντική της εκκλησίας μας, με εκπομπές που θα αναφέρονται σε θέματα πίστεως και κακοδοξίας.
Προτείνω από τη θέση αυτή στη Συνδιάσκεψη μας να πάρουμε απόφαση και να προτείνουμε στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας τη δρομολόγηση ίδρυσης εκκλησιαστικού τηλεοπτικού διαύλου, ως επιτακτική ποιμαντική ανάγκη των καιρών μας.
Η εκκλησιαστική ραδιοφωνία ευτυχώς έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια και προσφέρει σημαντική ποιμαντική διακονία. Φρονώ όμως ότι θα πρέπει να πολλαπλασιαστούν οι εκπομπές που αναφέρονται σε θέματα πίστεως και αιρέσεων, με πιο ποιοτική μορφή.
Ερχόμαστε στο μεγάλο σύγχρονο τεχνολογικό επίτευγμα που είναι το διαδίκτυο. Πιστεύω ότι συμμεριζόμαστε όλοι την άποψη ότι η παγκόσμια ηλεκτρονική δικτύωση άλλαξε τον κόσμο τα τελευταία είκοσι χρόνια. Η Εκκλησία μαςμε δειλά βήματα υιοθέτησε το διαδίκτυο εκτιμώντας τις απεριόριστες δυνατότητές του. Η ιστοσελίδα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος καθώς και οι ιστοσελίδες πολλών Ιερών Μητροπόλεων προσφέρουν σημαντική ποιμαντική διακονία. Το ίδιο και μία πληθώρα ιστοσελίδων ιδιωτικών συλλόγων και προσώπων που πρόσκεινται στην Εκκλησία, επιτελούν αξιόλογο έργο. Αναφέρω εδώ και την ιστοσελίδα της Π.Ε.Γ., (Πανελλήνια Ένωσης Γονέων) η οποία έχει ανεβασμένο πολύτιμο αντιαιρετικό υλικό.
Είναι ανάγκη όμως για περαιτέρω αξιοποίηση των δυνατοτήτων τού διαδικτύου. Πρέπει να πάψει η καχυποψία πολλών κληρικών και λαϊκών ότι το διαδίκτυο είναι σατανικό πράγμα και διαδίδει την ανηθικότητα και την πλάνη. Η τεχνολογία και οποιοδήποτε ανθρώπινο εργαλείο είναι ηθικά ουδέτερο. Αν το διαδίκτυο διαδίδει την ανηθικότητα και την πλάνη, μπορεί να γίνει ο καλύτερος άμβωνας που θα διαδίδει τον θείο λόγο και θα οδηγεί ανθρώπινα πρόσωπα στη σωτηρία. Είναι ανάγκη να αποκτήσουν όλες οι Ιερές Μητροπόλεις ιστοσελίδα, καθώς και όσεςενορίες έχουν τη δυνατότητα. Να ανεβούν σ’ αυτέςάρθρα και λοιπό υλικό από ειδικούς επιστήμονες σχετικά με την αντιαιρετική θωράκιση των πιστών. Να αποφεύγονται προχειρογραμμένα και επιστημονικώς αστήρικτα άρθρα και λοιπό υλικό. Οι πηγέςνα είναι καλά ελεγμένες. Να είναι γραμμένα σε προσιτή στρωτή γλώσσα που θα την καταλαβαίνει ο κάθε επισκέπτη της ιστοσελίδας. Η καλαισθησία, οι εικόνες, τα διάφορα εφέ είναι στοιχεία που προκαλούν ευχαρίστηση και ενδιαφέρον στον επισκέπτη.
Ο διαδικτυακός διάλογος (π.χ. blogs), είναι μία χρησιμότατη εφαρμογή τού διαδικτύου. Καλά εκπαιδευμένοι συνεργάτες της ιστοσελίδας μπορούν να προκαλούν ενδιαφέροντα θέματα πίστης και κακοδοξίας για συζήτηση. Εξυπακούεται ότι οι απαντήσεις πρέπει να είναι τέτοιες που θα προβάλλουν την ορθόδοξη πίστη και θα αποδεικνύουν την πλάνη.
Χρησιμότατη εφαρμογή τού διαδικτύου είναι και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Δίνει τη δυνατότητα για ταχύτατη και αξιόπιστη αποστολή κειμένου, εικόνας και βίντεο. Μπορούν να κατασκευασθούν υπέροχα αρχεία με θέματα ποιμαντικής οικοδομής. Επίσης μπορούν να κατασκευασθούν αρχεία με ενδιαφέρον αντιαιρετικό περιεχόμενο. Ο υπεύθυνος για την αντιαιρετική δράση των ενοριών θα συγκεντρώσει διακριτικά όσες διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ενοριτών μπορεί να μαζέψει. Μέσω αυτών να επικοινωνεί τακτικά με αυτούς ενημερώνοντας για τη δράση της ενορίας, θα τους παροτρύνει να επικοινωνούν μαζί του και να τού εκθέτουν τις απόψεις και τις απορίες τους. Μέσω αυτών μπορεί να πληροφορείται για την κίνηση των αιρετικών στην ενορία. Μπορεί μέσω αυτών να πληροφορείται για τυχόν ηλεκτρονική ταχυδρομική διεύθυνση ενοριτών που έχουν πέσει θύματα αιρετικών και να ανοίξει μαζί τους διακριτική αλληλογραφία μέσω e-mail. Είναι νομίζω πιο πρόσφορο να δεχτεί ένα ηλεκτρονικό μήνυμα στον υπολογιστή του ο πλανεμένος παρά να δεχτεί μία απρόσμενη επίσκεψη κληρικού στο σπίτι του.
Ερχόμαστε τώρα στη χρησιμοποίηση έντυπου υλικού. Έχω την εντύπωση ότι γενικά έχουμε μείνει πίσω και στον τομέα της αντιαιρετικής δράσεως με τον έντυπο λόγο. Απαρχαιωμένα εκκλησιαστικά έντυπα δε μπορούν πια να κινήσουν το ενδιαφέρον των αναγνωστών. Κάποια προσπάθεια της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος με την έκδοση και αποστολή έντυπου αντιαιρετικού υλικού κρίνεται κατά τη γνώμη μου ανεπαρκής μπροστά στον καταιγισμό της σημερινής αιρετικής δράσεως. Φρονώ ότι είναι ευκολότερη και λιγότερο δαπανηρή η έκδοση και διακίνηση αντιαιρετικού εντύπου από τις Ιερές Μητροπόλεις και τις ενορίες. Αναφέρω α» αντιπροσωπευτικό παράδειγμα την πολύ καλή προσπάθεια τού π. Σωτηρίου Αθανασούλια της Ιεράς Μητροπόλεως Μαντινείας και Κυνουρίας, με το καλαίσθητο και άκρως διαφωτιστικό περιοδικό «Ορθοδοξία και αιρέσεις», το οποίο μπορεί να γίνει πρότυπο για την έκδοση παρομοίων περιοδικών και από άλλες Ιερές Μητροπόλεις. Βεβαίως πρέπει να εξάρουμε και το πρότυπο ποιοτικό περιοδικό «Διάλογος» της Πανελληνίου Ενώσεως Γονέων για την προστασία της οικογενείας και τού ατόμου, το οποίο καλύπτει μέγα μέρος των αναγκών της Εκκλησίας μας όσον αφορά στην αντιαιρετική της δράση.
Πριν από δέκα περίπου χρόνια ο ομιλών είχε προτείνει με έγγραφο του προς τον τότε Γενικό Διευθυντή της Αποστολικής Διακονίας την αναμόρφωση τού απαρχαιωμένου φύλλου «Φωνή Κυρίου», προτείνοντας μεταξύ των άλλων να υπάρχει σε κάθε φύλλο στήλη με σύντομο αντιαιρετικό περιεχόμενο. Δυστυχώς δεν έγινε δεκτή η πρότασή μου και η δομή τού φύλλου παραμένει η ίδια εδώ και πενήντα χρόνια, χωρίς, κατά τη γνώμη μου, να μπορεί να ικανοποιήσει τις ποιμαντικές ανάγκες του σύγχρονου πιστού. Προτείνω η Συνδιάσκεψη μας να πάρει απόφαση και να προτείνει στη διοίκηση της Αποστολικής Διακονίας την αναδόμηση του φύλλου οικοδομής «Φωνή Κυρίου», και με στήλη αντιαιρετική. Προτείνω ακόμη να συστήσει η Συνδιάσκεψη μας στους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες να εντάξουν στην ποιμαντική διακονία της τοπικής τους Εκκλησίας την επιμελημένη έκδοση αντιαιρετικών φυλλαδίων, που θα καλύπτουν τις αντιαιρετικές ανάγκες τους. Με δική τους επίσης προτροπή προς τις ενορίες που έχουν τη δυνατότητα, να εκδίδουν παρόμοια φυλλάδια για τις ανάγκες της ενορίας τους.
Ως Ειδική Συνοδική Επιτροπή για τη μελέτη Αρχαιολατρίας – Νεοειδωλολατρίας είχαμε εκδώσει ένα καλαίσθητο φύλλο με θέμα: «Η προσπάθεια αναβίωσης της νεοειδωλολατρίας», το οποίο εκδόθηκε σε περισσότερα από 250.000 αντίτυπα και διανεμήθηκε σε όλη την Ελλάδα, διαβάστηκε και προκάλεσε αίσθηση λόγω ακριβώς της επιμελημένης έκδοσης του.
3. Άλλες προτάσεις ποιμαντικής αντιμετωπίσεως των νεοφανών αιρέσεων.
α) Να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα από την πλευρά της διοίκησης της Εκκλησίας μας για την αναβάθμιση και παραπέρα στελέχωση τού Γραφείου Αιρέσεων της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος από ειδικούς επιστήμονες, οι οποίοι θα είναι διαθέσιμοι να παράσχουν κάθε δυνατή βοήθεια σε συλλογικό και προσωπικό επίπεδο. Αυτοί, με επικεφαλής τον Γραμματέα της Συνοδικής Επιτροπής επί των Αιρέσεων, θα παρακολουθούν τη διεθνή αιρετική κίνηση, καθώς και τη δράση των αιρετικών στην Ελλάδα και θα αποτελούν ένα άτυπο συμβουλευτικό όργανο στη Συνοδική Επιτροπή επί των Αιρέσεων.
β) Να ιδρυθούν Γραφεία Αιρέσεων σε κάθε Ιερά Μητρόπολη, τα οποία θα στελεχωθούν από ειδικούς επιστήμονες που θα επωμιστούν την παρακολούθηση της αιρετικής κίνησης στα γεωγραφικά όρια της Μητροπόλεως, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σε ενορίες και πρόσωπα, θα είναι οι σύνδεσμοι με το Γραφείο Αιρέσεων της ιεράς Συνόδου, από το οποίο θα λαμβάνουν οδηγίες και υλικό.
γ) Να συσταθεί σε κάθε ενορία ενοριακή επιτροπή αιρέσεων, η οποία θα απαρτίζεται από ευσεβείς και ειδήμονες ενορίτες, οι οποίες θα έχουν ως αποστολή την παρακολούθηση της αιρετικής κινήσεως στην ενορία, και η οποία σε συνεργασία με τους ιερείς και άλλους συνεργάτες, θα καλούνται να αντιμετωπίζουν προβλήματα που ενδεχομένως θα δημιουργούνται στην ενορία. Αυτή θα είναι ο σύνδεσμος με το γραφείο αιρέσεων της Ιεράς Μητροπόλεως.
δ) Σε κάθε Ιερά Μητρόπολη να συσταθεί σεμινάριο επιμόρφωσης στελεχών των ενοριών σε θέματα αντιμετώπισης των αιρέσεων. Η σφαιρική γνώση, η μορφωτική στάθμη και οι πνευματικές απαιτήσεις τού συγχρόνου ανθρώπου απαιτούν ίση ή ανώτερη στάθμη προσόντων των ανθρώπων της Εκκλησίας. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να ορίζονται από τον επιχώριο επίσκοπο για τη διακονία αυτή πρόσωπα ικανά από όλες τις απόψεις, ώστε να έχει αποτελεσματικότητα η αποστολή τους.
ε) Είναι ανάγκη να αποκτήσει το από άμβωνος κήρυγμα και αντιαιρετικό χαρακτήρα. Μαζί με τον ηθοπλαστικό και ερμηνευτικό χαρακτήρα τού κηρύγματος είναι απαραίτητη και η εμπέδωση της αλήθειας και η περιφρούρησή της από την πλάνη.
στ) Είναι επιτακτική ανάγκη να επισημάνουμε σε όλους όσοι εμπλέκονται στον αντιαιρετικό αγώνα, την πλήρη αποβολή κάθε ίχνους φανατισμού, υπέρμετρου ζήλου, έχθρας και μισαλλοδοξίας. Η όποια αντιμετώπιση αιρετικής πλάνης θα πρέπει να γίνεται με πνεύμα νηφαλιότητας και έκδηλης αγάπης, έχοντας ως αρχή: μισούμε την αίρεση, αγαπάμε τον αιρετικό. Ο αιρετικός είναι άρρωστος πνευματικά και χρήζει θεραπείας. Ένα χαμόγελο, ένας ευγενικός λόγος θα φέρει κοντά τον πλανεμένο στον εργάτη της Εκκλησίας. Αντίθετα ένας αυστηρός έλεγχος, πολλώ δε μάλλον η ύβρις θα τον απομακρύνει και θα στερεώσει περισσότερο τις πλανεμένες πεποιθήσεις του.
ζ) Πρέπει να αποθαρρυνθούν ορισμένοι αυτόκλητοι κληρικοί και λαϊκοί, με περιορισμένες δυνατότητες, να περιφέρονται στα τηλεοπτικά παράθυρα, ως δήθεν εκπρόσωποι της Εκκλησίας, λαμβάνοντας μέρος σε συζητήσεις με αιρετικούς. Διότι αποστομώνονται εύκολα από τους συζητητές με αποτέλεσμα να δημιουργείται αλγεινή εικόνα στους τηλεθεατές, εκθέτοντας ανεπανόρθωτα την Εκκλησία. Δεν φτάνει η όποια καλή πρόθεση και ο ζήλος. Η αντιμετώπιση της πλάνης χρειάζεται ειδικά προσόντα και ειδικές γνώσεις, τα οποία μπορεί να πιστοποιήσει μόνο η Εκκλησία μας.
η) Είναι ανάγκη να πειστεί και η Πολιτεία ότι οι αιρέσεις έχουν άμεσες συνέπειες σε όλες τις πτυχές της ζωής των πολιτών, αφού σε πολλές περιπτώσεις η δράση τους είναι καταστροφική για τα πρόσωπα, την οικογένεια, την κοινωνία και το Έθνος. Να εφαρμοστούν, όπως και στις περισσότερες χώρες τις Ευρωπαϊκής Ενώσεως, οι κοινοτικές αποφάσεις περί των καταστρεπτικών λατρειών και σεκτών. Πρέπει να καταλάβει η Πολιτεία ότι έχει χρέος να προστατέψει τους πολίτες της από τη δράση των επικίνδυνων σεκτών και να επιβάλλει την έννομη τάξη και την εύρυθμη κοινωνική ζωή.
Σεβαστοί μου και αγαπητοί μου,
Όλοι εμείς που ασχολούμαστε με το πρόβλημα των αιρέσεων και μετέχουμε του αντιαιρετικού αγώνος, γνωρίζουμε την ασφυκτική μέγγενη η οποία προσπαθεί να συνθλίψει την Εκκλησία μας, να εκμηδενίσει την Ορθοδοξία μας και να σκυλέψει τους ορθοδόξους πιστούς, στρατολογώντας τους στην ποικίλη πλάνη. Ο εμπνευστής και αρχιεργάτης αυτού τού τερατώδους έργου, διάβολος, μαζί με τα επί γης όργανά του, διαθέτουν στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε τεράστια δύναμη αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα της εποχής μας. Χάνονται ψυχές «υπέρ ων Χριστός απέθανε» (Ρωμ. 14,15), για τις οποίες έχουμε όλοι μας τεράστια ευθύνη! Οφείλουμε λοιπόν να εγκαταλείψουμε την απραξία μας και να αναλάβουμε δράση. Εφόσον διαθέτουμε τα προσόντα και έχουμε την ευλογία της Εκκλησίας μας, οφείλουμε να ριχτούμε στη μάχη για την προάσπιση της αμωμήτου ορθοδόξου πίστεως μας, διότι μόνη αυτή οδηγεί στη σωτηρία. Οφείλουμε να περιφρουρήσουμε και να θωρακίσουμε τους πιστούς ομόδοξους αδελφούς μας από τις λυσσαλέες επιθέσεις των αιρετικών, τους οποίους ο απόστολος Πέτρος δεν διστάζει να χαρακτηρίσει «κατάρας τέκνα» (Β’ Πέτρ. 2,14) και ο απόστολος Παύλος τις πλάνες τους διδασκαλίες δαιμονίων» (Α’ Τιμ. 4,1). Για να το πετύχουμε, πρέπει να εγκαταλείψουμε ξεπερασμένες μορφές αντιμετώπισης των κακοδοξιών. Ο συγχρονισμός και η χρησιμοποίηση των σύγχρονων μέσων είναι επιτακτική ανάγκη. Δεν επιτρέπεται να παραδώσουμε στον διάβολο και τα επί γηςόργανά του τη σύγχρονη τεχνολογία και επιστημονική μεθοδολογία. Πρέπει να τα χρησιμοποιήσουμε πρώτοι εμείς για το έργο τού Χριστού μας. Τελειώνω με την εντολή τού Κυρίου μαςΙησού Χριστού προς όλους τους διαχρονικούς εργάτες Του κατά του ψεύδους και της απάτης: «συλλέξατε πρώτον τα ζιζάνια και δήσατε αυτά εις δέσμας προς το κατακαύσαι αυτά, τον δε σίτον συναγάγετε εις την αποθήκην μου» (Ματθ. 13,30).
Σας ευχαριστώ πολύ