Αγίου Συμεών Θεσσαλονίκης
Τι δηλώνει το κατέβασμα του Ιεράρχη από τον θρόνο,
και τα ιερά ενδύματα, και το να ενδύεται ο Ιεράρχης
Ο ιεράρχης κατέρχεται από τον θρόνο του. Αυτό δηλώνει την συγκατάβαση του Θεού. Αφού δε προσκυνήσει τρεις φορές τον Θεό, ζητά χάρη και δύναμη να εκτελέσει τα θεία έργα, δείχνοντας έτσι ότι είναι δούλος του Θεού και ότι με την δύναμή του υπηρετεί στα έργα του (Υπαινιγμός στην ευχή του «καιρού» «Κύριε ἐξαπόστειλον τήν χείρα σου ἐξ ὕψους κατοικητηρίου (Ψαλμός 143, 7) καί ἐνίσχυσόν με εἰς τήν προκειμένην διακονίαν σου· ἴνα ἀκατακρίτως παραστάς τῷ φοβερῷ σου βήματι, τήν ἀναίμακτον ἱερουργίαν ἐπιτελέσω. Ὅτι σοῦ ἐστίν ἡ δύναμις καί ἡ δόξα εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν»).
Κατόπιν ενδύεται τα ιερά άμφια, που είναι επτά, γιατί επτά είναι οι ενέργειες του αγίου Πνεύματος. Είναι δε τα άμφια αυτά το στιχάριο, το επιτραχήλιο, η ζώνη, τα επιμανίκια, το επιγονάτιο, το φαινόλιο ή ο σάκκος ή το πολυσταύριο και τέλος το ωμοφόριο. Όλα μαζί συμβολίζουν την ενανθρώπηση του Χριστού και ότι έχει σχέση μ’ αυτή. Καθένα δε έχει και κάποια ιδιαίτερη σημασία.
Το στιχάριο, που είναι λευκό, σημαίνει το φως του Θεού και την καθαρότητα και ότι ο Θεός έχτισε καθαρή τη φύση μας και καθαρή την προσέλαβε κατά τη σάρκωση του. Αν όμως έχει πορφυρό χρώμα σημαίνει το πάθος του Χριστού και ότι ο ενανθρωπήσας Λόγος έχυσε για εμάς το αίμα του. Οι ποταμοί δε που υπάρχουν σ’ αυτό δηλώνουν τα χαρίσματα της διδασκαλίας, ακόμη δε και τους κρουνούς του αίματος του Σωτήρα μας. Γι’ αυτό ποταμούς έχει μόνον το αρχιερατικό στιχάριο, όπως και ο μανδύας. Αυτός δε συμβολίζει την προνοητική και συνεκτική και σκεπαστική χάρη του Θεού, γι’ αυτό και συνέχει και συμπεριλαμβάνει ολόκληρο το σώμα. Σ’ αυτόν δε οι ποταμοί εικονίζουν τα διάφορα κινήματα της διδασκαλίας, που πηγάζουν διαρκώς από τις δύο Διαθήκες, την Παλαιά και την Καινή, που συμβολίζουν τα πώματα. Είναι δε ανοιχτός ο μανδύας στο στήθος, δηλαδή στην καρδιά, για να δηλώσει την ανοιχτή γνώση του Ευαγγελίου του Χριστού, το οποίο ακριβώς δέχθηκε ανοιχτό στο κεφάλι του κατά την ώρα της χειροτονίας του ο αρχιερέας.
Γι’ αυτό και λέει ο Χριστός ότι «αυτός που πιστεύει σ’ εμένα… θα τρέξουν από την κοιλιά του ποταμοί ζωντανού ύδατος» (ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, καθὼς εἶπεν ἡ γραφή, ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ρεύσουσιν ὕδατος ζῶντος. Ιωάν. 7,38), δηλαδή οι ενέργειες του αγίου Πνεύματος. Αυτό δε διδάσκει το ιερό Ευαγγέλιο, λέγοντας ότι «αυτό το είπε ο Χριστός για το άγιο Πνεύμα, που επρόκειτο να λάβουν όσοι πιστεύουν σ’ αυτόν» (τοῦτο δὲ εἶπε περὶ τοῦ Πνεύματος οὗ ἔμελλον λαμβάνειν οἱ πιστεύοντες εἰς αὐτόν· Ιωάν. 7,39).
Ακόμη δε ότι λαμβάνουμε την χάρη του αγίου Πνεύματος και όχι την φύση του, και προσθέτει: «Δεν υπήρχε ακόμα το άγιο Πνεύμα, γιατί ο Χριστός δεν είχε ακόμα δοξασθεί» (οὔπω γὰρ ἦν Πνεῦμα ῞Αγιον, ὅτι ᾿Ιησοῦς οὐδέπω ἐδοξάσθη. Ιωάν. 7,39). Τι σημαίνει αυτό το «δεν υπήρχε άγιο Πνεύμα ακόμα» (Ιωάν. 7,39), αφού πάντα υπήρχε και υπάρχει και θα υπάρχει κατά την φύση και την υπόσταση, και για πάντα είναι η πηγή των χαρισμάτων. Αλλά σημαίνει ότι δεν είχαν δοθεί ακόμα τα χαρίσματά του, γιατί δεν είχε ακόμα προσφερθεί η δια μέσου του σταυρού θυσία. Αυτήν την έννοια έχει το «ότι ο Ιησούς δεν δοξάσθηκε ακόμα» (Ιωάν. 7,39), γιατί δόξα του Χριστού είναι ο σταυρός.
Συμεών Θεσσαλονίκης. Τα Άπαντα. Περί της ιερής τελετής της Θείας Λειτουργίας (Α΄, 1-10)- Από το «Η Θεία Ευχαριστία», εκδ. Ιερά Μητρόπολις Δράμας, Δράμα 2003. Μετάφραση: Ιωάννης Μ. Φουντούλης – Άγιος Συμεών Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης – Περί της Θείας Λειτουργίας (myriobiblos.gr)
Η Ιερή Λειτουργία ονομάζεται και Ευχαριστία, Κοινωνία και Μυσταγωγία