τα προβλήματα που δημιουργούνται από την δραστηριότητα των νεοφανών αιρέσεων
Κ’ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΣ
ΕΝΤΕΤΑΛΜΕΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΩΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΝ
ΔΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
Υπό την αιγίδα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, με την φιλοξενία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χαλκίδος κ. Χρυσοστόμου και με τη συμμετοχή Εντεταλμένων ένδεκα Ορθοδόξων Εκκλησιών και εβδομήντα εννέα Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Κρήτης και της Δωδεκανήσου, άρχισε σήμερα, 3η Νοεμβρίου ε. ε., στο Ιερό Προσκύνημα του Οσίου Ιωάννου του Ρωσου (Ν. Προκόπι Ευβοίας), τις εργασίες της η Κ’ Πανορθόδοξος Συνδιάσκεψις Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας», με θέμα: «Προβλήματα γύρω από την δράση των αιρετικών (Ελευθερία και χρέος αυτοπεριφρουρήσεως)».
Την ακολουθία του Αγιασμού τέλεσε ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ειρηναίος. Μετά τον αγιασμό, χαιρέτησε την Συνδιάσκεψη ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος και αναγνώστηκαν τα Μηνύματα των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Στο μήνυμά του προς την Συνδιάσκεψη ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, μεταξύ των άλλων, υπογράμμισε και τα εξής:
«Ιδιαιτέραν σημασίαν κέκτηται το γεγονός, ότι συμπληρώνονται εφέτος είκοσι έτη από της συγκλήσεως της πρώτης Συνδιασκέψεως. Αι Συνδιασκέψεις αυταί, τας οποίας ενεκαινίασεν προ εικοσαετίας ο ρηξικέλευθος και βαθύς μελετητής του φαινομένου των νεοφανών αιρέσεων μακαριστός Πρωτοπρεσβ. π. Αντώνιος Αλεβιζόπουλος, καθιερώθησαν πλέον ως θεσμός, πολύτιμος εις το ποιμαντικόν έργον ολοκλήρου της Ορθοδοξίας, δια την αντιμετώπισιν της συγχρόνου πλάνης. Είμεθα ιδιαιτέρως ευτυχείς διότι η πρωτοβουλία αυτή της Εκκλησίας της Ελλάδος συμβάλλει σημαντικώς εις την ενημέρωσιν, όχι μόνον του Πληρώματος της εν Ελλάδι Εκκλησίας, αλλά και των λοιπών αδελφών Ορθοδόξων Εκκλησιών…
Η ρήσις του ι. Χρυσοστόμου, ότι εις την ποιμαντικήν μας μέριμναν αντιμετωπίζομεν “ου τον αιρετικόν αλλά την αίρεσιν, ου τον άνθρωπον αλλά την πλάνην” PG. 50,700-701) θα πρέπει να αποτελή την ιδικήν μας προσωπικήν στάσιν ζωής έναντι του φαινομένου, καθόσον εμπεριέχει τας θεμελιώδεις αρχάς της αγάπης, της συνέσεως και της διακρίσεως, αι οποίαι αποκλείουν ταυτοχρόνως κάθε μορφήν φανατισμού ».
Την έναρξη των εργασιών κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης κ. Μελέτιος.
Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε εισήγηση από τον Αιδεσιμολ. Πρωτοπρεσβύτερο π. Κυριακό Τσουρό, Γραμματέα της Συνοδικής Επιτροπής επί των αιρέσεων, με θέμα: «Η πορεία μιας εικοσαετούς Πανορθοδόξου προσπαθείας». Ο εισηγητής πραγματοποίησε μια σύντομη αναδρομή επί τη συμπληρώσει 20ετιας του θεσμού των Συνδιασκέψεων και παρουσίασε την αξιολόγησή τους μέσα από μηνύματα των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Σήμερα, 2η ημέρα, συνεχίζονται οι εργασίες της Συνδιασκέψεως με τις εξής εισηγήσεις:
Α’ Εισήγηση: Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αβύδου κ. Κύριλλος: «Εμείς και οι άλλοι».
Β’ Εισήγηση: Ελλογιμ. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Απόστολος Νικολαΐδης: «Σχέσεις διαπροσωπικές με αιρετικούς: επίθεση αγάπης».
Γ’ Εισήγηση: Αιδεσιμολ. Πρωτοπρεσβύτερος κ. Αδαμάντιος Αυγουστίδης, Λέκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών:«Προβλήματα αυτοσυνειδησίας».
Δ’ Εισήγηση: Εντιμότατος κ. Γεώργιος Κρίππας Δρ. Συνταγμ. Δικαίου: «Τα όρια της θρησκευτικής ελευθερίας εν όψει της παρανόμου δράσεως των αιρέσεων και της παραθρησκείας».
Ε’ Εισήγηση: Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ, με θέμα: «Λάθη των Εκκλησιαστικών – όπλα στα χέρια των αιρετικών».
ΣΤ’ Εισήγηση: Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης κ. Μελέτιος: «Πως αντιμετώπισε την δράση των αιρετικών ένας άγιος με μεγάλη πείρα».
Οι εργασίες της Συνδιασκέψεως θα συνεχιστούν αύριο.
Εκ του Γραφείου Τύπου της Ιεράς Συνόδου
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Η Συνδιάσκεψη, με σεβασμό προς την θρησκευτική ελευθερία και αφού μελέτησε τα προβλήματα που δημιουργούνται από την δραστηριότητα των νεοφανών αιρέσεων κατέληξε στα ακόλουθα πορίσματα:
01. Η διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι η διδασκαλία του Χριστού. Ο Χριστός την παρέδωκε και η Εκκλησία την παρέλαβε. Η παράδοση – διδασκαλία του Χριστού είναι ΜΙΑ. Η πίστη της Εκκλησίας είναι ΜΙΑ. Και η Εκκλησία είναι ΜΙΑ. Η Εκκλησία είναι «στύλος και εδραίωμα της αληθείας» (Α΄ Τιμ. 3, 15). Αυτή είναι η μία, αγία, καθολική και αποστολική Εκκλησία, δηλαδή η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Η αλήθεια της Εκκλησίας αυτοπεριφρουρείται με την αδιάσπαστη αποστολική διαδοχή της ιερωσύνης και της πίστεως.
- Η όποια παραποίηση της διδασκαλίας, που παρέδωκε ο Χριστός, δεν είναι κάτι το απλό. Είναι μία σπορά κάποιου «άλλου» (του διαβόλου). Και αυτή η αλλοίωση της διδασκαλίας του Χριστού συνιστά την αίρεση και δημιουργεί στους οπαδούς της την ανάγκη για σύσταση θεσμικής οργάνωσης για περιφρούρησή της. Την οργάνωση αυτή οι οπαδοί της την ονομάζουν «εκκλησία», ενώ δεν είναι.
- Η αίρεση αποτελεί έκπτωση από την Αλήθεια του Χριστού και είναι καρπός ανθρωποκεντρικής και λογοκρατικής ερμηνείας της θείας διδασκαλίας. Έτσι φτιάχνει μία νέα θρησκευτική ομάδα, η οποία δεν ακολουθεί την άπαξ παραδοθείσα πίστη.
- Βασικά χαρακτηριστικά των αιρετικών ομάδων είναι ότι:
α) δεν αποτελούν συνέχεια της Αποστολικής Εκκλησίας,
β) μετατρέπουν την πίστη σε ιδεολόγημα,
γ) σχετικοποιούν την αλήθεια,
δ) εμμένουν σε υποκειμενικές ερμηνείες,
ε) καλλιεργούν την ψευδαίσθηση για την επίτευξη της σωτηρίας μόνο στους κόλπους της ομάδος και
στ) χρησιμοποιούν πρακτικές που καταλύουν την ατομική ελευθερία και συντρίβουν το ανθρώπινο πρόσωπο. - Ο προσηλυτισμός, που επιδιώκεται με μεθόδους πλύσης εγκεφάλου και άλλες επικίνδυνες μεθοδεύσεις από τις ποικιλώνυμες αιρέσεις προκαλεί σειρά σοβαρών προβλημάτων σε επίπεδο προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικό.
- Η Εκκλησία μας βλέπει την αίρεση σαν σοβαρό πνευματικό νόσημα, που για θεραπεία του απαιτεί μία ειδική «ιατρική» παρέμβαση και αγωγή. Στην προσπάθειά της αυτή η Εκκλησία κάνει διαχωρισμό ανάμεσα στην αίρεση σαν σύστημα ψευδοδιδασκαλιών, και στον αιρετικό σαν άτομο που νοσεί πνευματικά, σαν πρόβατο απολωλός, που η Εκκλησία το αναζητεί με αγάπη και σεβασμό στην ελευθερία του.
- Η αγάπη αυτή πηγάζει από την σωτήρια βούληση του Θεού Πατρός να αποστείλει τον μονογενή του Υιό στον κόσμο «ίνα σωθή ο κόσμος δι’ Αυτού» (Ιω. 3, 17). Εκφράζεται κατ’ εξοχήν με την ζώσα μαρτυρία της Μιας Αληθείας, η οποία δεν είναι ούτε ιδεολόγημα, ούτε φιλοσοφικό σύστημα. Ταυτίζεται με το πρόσωπο του Ιησού Χριστού, του Υιού και Λόγου του Θεού. Κατά συνέπεια η αλήθεια της Εκκλησίας είναι απαραίτητη για την σωτηρία.
- Η δογματική αλήθεια της Εκκλησίας δεν είναι ένα θεωρητικό σύστημα άσχετο με την ζωή των πιστών, αλλά η δύναμη που διέπει την εν Χριστώ ζωή.
- Η περιφρούρηση της Ορθοδόξου Πίστεως αποτελεί καθήκον των ποιμένων της Εκκλησίας και είναι εκδήλωση αγάπης και όχι φανατισμού.
- Κατά την θεραπευτική φροντίδα των ποιμένων για τα πλανηθέντα πρόβατα, οι ποιμένες οφείλουν να παρακολουθούν και να ελέγχουν τα προσωπικά τους κίνητρα και να φέρονται σ’ αυτούς με αγάπη και καλωσύνη. Χαρακτηριστικά επισημαίνει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «ου γαρ νικήσαι ζητούμεν, αλλά προσλαβείν αδελφούς, ων τω χωρισμώ σπαρασσόμεθα» (δεν επιδιώκομε να νικήσουμε τους άλλους σαν αντιπάλους μας, αλλά να τους κερδίσουμε σαν αδελφούς μας, γιατί για τον χωρισμό τους πονάμε βαθειά) (P.G. 36, 440Β).
- Το χρέος της αγάπης προς τους αιρετικούς αποκλείει και καταδικάζει κάθε πολεμική αντιπαράθεση. Και εκφράζεται, προς μεν τους δεχομένους τον διάλογο (καλοπροαίρετους – θύματα), με ιδιαίτερη στοργή, προς δε εκείνους που εμμένουν στην πλάνη (κακοπροαίρετους) με σαφή απόρριψη και χωρίς την χρήση της «οικονομίας».Το μέτρο και την ποιότητα της πνευματικής αυτής διακονίας μας πρέπει να την προσδιορίζουν οι λόγοι του Κυρίου: «γίνεσθε φρόνιμοι ως οι όφεις και ακέραιοι ως αι περιστεραί» (Μάτθ. 10,16)
- Ιδανικό θεραπευτήριο των θυμάτων της πλάνης αποτελεί η ζωντανή ενορία, επειδή μέσα στον ζεστό και φιλόξενο χώρο της μπορεί, με την Χάρη του Θεού, να αποκατασταθή η εν αγάπη και ελευθερία σχέση τους με τον Θεό και τους ανθρώπους.
- Στο πλαίσιο της θεραπευτικής φροντίδας της Εκκλησίας για την προστασία του Ορθοδόξου πληρώματος από την πλάνη και την αίρεση εντάσσονται και οι Πανορθόδοξες Συνδιασκέψεις για θέματα αιρέσεων και Παραθρησκείας, που συμπληρώνουν εφέτος είκοσι έτη. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε αφορμή δοξολογίας του Κυρίου μας και ευγνώμονος μνημοσύνου του πρωτεργάτου και εμπνευστού αυτού του θεσμού, αειμνήστου π. Αντωνίου Αλεβιζοπούλου.
Ο Πρόεδρος της Συνοδικής Επιτροπής επί των Αιρέσεων.
Μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης Μελέτιος.
Οι Εκπρόσωποι των Ορθοδόξων Εκκλησιών
Οικουμενικού Πατριαρχείου
Πατριαρχείου Αλεξανδρείας
Πατριαρχείου Αντιοχείας
Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
Πατριαρχείου Ρωσίας
Πατριαρχείου Σερβίας
Πατριαρχείου Ρουμανίας
Εκκλησίας της Κύπρου
Εκκλησίας της Ελλάδος
Εκκλησίας της Πολωνίας
Εκκλησίας της Αλβανίας