ἀρχιμ. Θεόφιλου Λεμοντζή
ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ
Ὅταν ἡ Σκοπιά ἐμμένει στήν ἄποψη ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἀναστήθηκε πνευματικά καί ἄφησε τό σῶμα του στή γῆ, οὐσιαστικά παραποιεῖ ὄχι μόνο τό «πνεῦμα», ἀλλά καί τό «γράμμα» τῆς Ἁγίας Γραφῆς διαστρεβλώνοντας τήν ὀρθή σημασία τῆς λέξεως «ἀνάστασις» καί «ἔγερσις». |
Τό σῶμα τοῦ Ἰησοῦ μετά τήν ἀνάστασή του ἦταν ἕνα πραγματικό καί ἀληθινό σῶμα μέ σάρκα καί ὀστᾶ. Ὅμως ἦταν ἀπαλλαγμένο πιά ἀπό τή φθορά καί τό θάνατο, ἀπό τίς ἐγκόσμιες διαστάσεις τοῦ χώρου καί τοῦ χρόνου, ἔχοντας νικήσει τή δουλεία αὐτοῦ του κόσμου, ὄντας μία ἁπτή εἰκόνα τῶν ἀνθρωπίνων σωμάτων πού θ’ ἀναστηθοῦν στό μέλλον, καθώς θά γίνουμε ὅμοιοι μέ τόν Κύριο. (Ἅ’ Ἰωάν. 3,2).
Ὅταν μιλᾶμε γιά τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἐννοοῦμε τή σωματική του ἀνάσταση. (Ἰωάν. 2,11-21), καί τίποτε ἄλλο. Αὐτή ἡ σωματική ἀνάσταση προφητεύθηκε στήν Παλαιά Διαθήκη (Ψάλμ. 16,10). Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός εἶπε πώς ἔχει ἐξουσία, ὄχι μόνο νά προσφέρει τήν ζωή του, δηλαδή νά πεθάνει σωματικά, ἀλλά ἔχει καί τήν ἐξουσία νά τήν λάβει καί πάλι, δηλαδή ν’ ἀναστήσει τόν ἑαυτό τοῦ (Ἰωάν. 10,17-18). Πράγματι ἡ Ἁγία Γραφή βεβαιώνει πώς ἡ σάρκα τοῦ Ἰησοῦ νεκρώθηκε, ὅμως ζωοποιήθηκε διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (Α’ Πετρ. 3,18). Ἔτσι πραγματοποιήθηκε ἡ προφητεία τοῦ Κυρίου σχετικά μέ τήν σωματική του ἀνάσταση (Ἰωάν. 2,19) καί ἔγινε ὁ νικητής τοῦ θανάτου (Ἀποκ. 1,18).
Οἱ συγγραφεῖς τῶν εὐαγγελίων παραθέτουν τά γεγονότα τῆς ἀνάστασης πολλῶν νεκρῶν ἀνθρώπων ἀπό τόν Ἰησοῦ Χριστό. Ἡ ἀνάσταση τῆς κόρης τοῦ Ἰαείρου (Λούκ.8,41), ἡ ἀνάσταση τοῦ υἱοῦ τῆς χήρας της Ναϊν (Λούκ.7,14), ἡ ἀνάσταση τοῦ τετραημέρου Λαζάρου (Ἰωάν. 11,43), ἀποτελοῦν φανερώσεις τῆς ζωοποιοῦ δυνάμεως τοῦ Ἰησοῦ, ἀλλά καί τοῦ τρόπου τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν. Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι δέχτηκαν τό ζωοφόρο ἄγγιγμα τοῦ Ἰησοῦ, δέν ἀναστήθηκαν πνευματικά, ἐνῶ τό σῶμα τούς ἔμεινε στόν τάφο, ἀλλά ἡ ἔγερσή τους ἦταν ὁλόσωμη. Ὅταν λοιπόν, ἡ Ἁγία Γραφή κάνει λόγο γιά ἀνάσταση ἐκ νεκρῶν, δέν ὑπονοεῖ κάποιου εἴδους πνευματικῆς ἀνάστασης, ἀλλά ἀπαλλαγῆ τοῦ συνόλου ἀνθρώπου ἀπό τίς δυνάμεις τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου, ἐνσώματη ἀνάσταση τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν ἡ Σκοπιά ἐμμένει στήν ἄποψη ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἀναστήθηκε πνευματικά καί ἄφησε τό σῶμα του στή γῆ, οὐσιαστικά παραποιεῖ ὄχι μόνο τό «πνεῦμα», ἀλλά καί τό «γράμμα» τῆς Ἁγίας Γραφῆς διαστρεβλώνοντας τήν ὀρθή σημασία τῆς λέξεως «ἀνάστασις» καί «ἔγερσις».
Κατά τήν διάρκεια τῆς ἐπίγειας ζωῆς τοῦ ὁ Ἰησοῦς ἐλευθέρωσε πολλούς ἀνθρώπους ἀπό τά δεσμά τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου. Ἡ ἀνάσταση τοῦ υἱοῦ τῆς χήρας της Ναΐν τῆς κόρης τοῦ Ἰαείρου τοῦ τετραημέρου Λαζάρου ἀποτελοῦν φανερώσεις τῆς νέας πραγματικότητας πού ἔφερε ὁ Θεός στή γῆ. Ἐφόσον ἀποδεχόμεθα τήν πραγματικότητα τῆς ἀνάστασης αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων καί ἀρνούμεθα τήν πραγματικότητα τῆς σωματικῆς ἀνάστασης τοῦ Ἰησοῦ, συγκαταλεγόμεθα στούς ἐχθρούς του Ἰησοῦ οἱ ὁποῖοι βρισκόταν κάτω ἀπό τό σταυρό καί «ἐβλασφήμουν» τόν Ἰησοῦ «κινοῦντες τάς κεφάλας αὐτῶν καί λέγοντες… ἄλλους ἔσωσεν, ἑαυτόν οὐ δύναται σῶσαι» (Μάτθ. 27,39-43). Ἐάν ἀρνούμαστε τήν θεότητα τοῦ Ἰησοῦ ἀποδεχόμαστε τήν ἐτυμηγορία θανάτου του πού ἔβγαλε τό συνέδριο τῶν Ἰουδαίων-αὐτή ἦταν καί ἡ αἰτία τῆς σταύρωσής του, καί ἐάν ἀρνούμαστε τήν ἀνάσταση τοῦ ἀποδεχόμαστε τίς βλάσφημες κραυγές «ἄλλους ἔσωσεν, ἑαυτῶν οὗ δύναται σῶσαι». (Ματθ. 27,39-42). Μή γένοιτο!
Ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ζωοποίηση καί ἀφθαρτοποίηση ὁλόκληρού του ἀνθρωπίνου γένους. Αὐτό πραγματοποιεῖται μέ τήν κατάργηση τοῦ Ἅδη πού εἶναι ἡ χώρα τῆς σκιᾶς καί τοῦ θανάτου. Εἶναι ἡ περιοχή τῆς ὑπέρτατης ἀπελπισίας καί τῆς σκοτεινῆς διαμονῆς τῶν νεκρών148. Ἡ κατάλυση τοῦ Ἅδη πραγματοποιεῖται μέ τόν ἑκούσιο θάνατο τοῦ Ἰησοῦ ὁ ὁποῖος εἰσερχόμενος στόν Ἅδη γεμίζει τά πάντα μέ τή δόξα του, πού εἶναι ἡ φανέρωση τῆς ζωῆς καί τῆς ἀγάπης του ἡ ἀνακαίνιση τοῦ φθαρέντος ἀπό τήν ἁμαρτία ἀνθρώπου γίνεται μέ τήν κάθοδο τοῦ Χριστοῦ στόν Ἅδη. Ὁ Ἅδης δέχθηκε καί συνάντησε τόν ἐνανθρωπήσαντα Λόγο, τόν θεάνθρωπο. Ὁ θάνατος συντρίβεται, ὁ Ἅδης καταργεῖται καί τά πάντα φωτίζονται μέ τό ἀναστάσιμο φως149.
Ἡ χριστιανική ἀποκάλυψη εἶναι δεδομένη μέσα σ’ ἕνα πρόσωπο, τό θεανθρώπινο πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, καί σέ ὅ,τι εἶναι ἡ συνέπεια τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ μέ τήν ἐνανθρώπιση, τήν σταύρωση, τήν ἀνάσταση καί τήν ἀνύψωση ὡς ἀνθρώπου, καί μέ τήν ἀποστολή τοῦ Ἁγίου Πνεύματός του στόν κόσμο, δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει χριστιανισμός χωρίς ἀποκάλυψη πού νά νοεῖται κατ’ αὐτόν τόν τρόπο. Μία προσαρμογή τοῦ χριστιανισμοῦ στόν κόσμο, πού θά ἀπέρριπτε αὐτές τίς ἐνέργειες τοῦ Χριστοῦ, πράξεις πού εἶναι οὐσιαστικά στοιχεῖα τῆς χριστιανικῆς ἀποκαλύψεως, θά ἰσοδυναμοῦσε μέ ἐγκατάλειψη τοῦ Χριστιανισμοῦ.
Σέ ἄλλες θρησκεῖες ἀλλά καί στίς αἱρέσεις πού ἀρνοῦνται τό σωτηριολογικό χαρακτήρα τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Χριστοῦ, οἱ πράξεις τῶν ἱδρυτῶν τους δέν εἶναι συστατικές αὐτῶν τῶν θρησκειῶν, διότι δέν ἔχουν δημιουργήσει μέσα στούς ἀνθρώπους μία κατάσταση ἀναστάσεως πού γίνεται ἡ πηγή τῆς σωτηρίας. Αὐτές οἱ θρησκεῖες συνίστανται μόνον στίς διδασκαλίες τῶν ἱδρυτῶν τους καί στίς μεθόδους πού ἔχουν συστήσει στούς ὀπαδούς τους ὡς μέσα πού θά φέρουν τή σωτηρία τους.
Πέρα ἀπό τήν κατάσταση τοῦ ἀναστάντος Χριστοῦ καμία ἀνώτερη κατάσταση δέν εἶναι νοητή οὔτε μποροῦμε νά φαντασθοῦμε καμία ἄλλη σωτηρία ἐκτός ἀπό τό νά φθάσουν οἱ πιστοί στήν κατάσταση τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Ο,τιδήποτε ἄλλο δέν εἶναι πλέον καθόλου σωτηρία μέ τήν χριστιανική ἔννοια. Ἡ σωτηριώδης κατάσταση ἔχει πραγματοποιηθεῖ στήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ καί ἀντιλαμβανόμαστε τήν δική μας σωτηρία ὡς ξεχείλισμα ἀπό τή δική του ἀναστημένη κατασταση150.
148. Γρηγορίου Παλαμᾶ, ο.π., σέλ. 518 «Ἡ τοῦ Κυρίου ἀνάστασις τῆς ἀνθρωπινῆς φύσεως ἐστίν ἀνανέωσις καί τοῦ πρώτου διά τήν ἁμαρτίαν καταποθέντος Ἀδάμ καί διά θανάτου πρός γῆν ὅθεν ἐπλάσθη παλινδρομήσαντος ἀναζώωσις καί ἀνάπλασις καί πρός ζωήν ἀθάνατον ἐπανέλευσις».
149. Ἅ’ Κόρ. 15, 21-22 «ἐπειδή γάρ δί’ ἀνθρώπου θάνατος, καί δί’ἀνθρώπου ἀνάστασις νεκρῶν. Ὥσπερ γάρ ἐν τῷ Ἀδάμ πάντες ἀποθνήσκουσιν, οὕτως καί ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζωοποιηθήσονται».
150. Δ. Στανιλοάε, Θεολογία καί Ἐκκλησία, (Μετφ. Ν. Τσιρώνη) Ἀθήνα 1989, σέλ. 119.
Ἀπό τό ἐξαιρετικό βιβλίο
«ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ»
Ἔκθεση τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως σέ ἀντιπαράθεση μέ τήν αἱρετική διδασκαλία