Αρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζή Δρ.Θ.
Ομιλία στην εορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Χριστού
“ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος,
τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς”
Πριν το σταυρικό Του θάνατο ο Ιησούς αποκάλυψε την υπερφυή δόξα της θεότητάς Του στους μαθητές Του ώστε “τὸ μὲν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον, τῷ δὲ κόσμῳ κηρύξωσιν” ότι ο Χριστός είναι “ἀληθῶς, τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα”, ο Υιός και Λόγος του Θεού.
Όπως μας διηγούνται οι ιεροί Ευαγγελιστές, ο Ιησούς παραλαμβάνει τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη και ανεβαίνουν στο όρος Θαβώρ. Εκεί, ενώ προσευχόταν, “ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς”(Ματθ.17,2). Οι μαθητές σαστισμένοι, βλέπουν επίσης τον Μωυσή και τον προφήτη Ηλία να συνομιλούν με τον Χριστό για το επικείμενο πάθος Του(Λουκ.9,31). Μια φωτεινή νεφέλη τους επεσκίασε και ακούστηκε η φωνή του Θεού Πατρός να λέγει: “οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε”(Ματθ.17,5). Οι μαθητές έπεσαν κάτω έντρομοι και όταν σήκωσαν τα μάτια τους δεν είδαν κανέναν άλλον παρά μόνο τον Ιησού(Λουκ.9,36).
Το γεγονός της Μεταμορφώσεως αποτελεί μια θεοφάνεια, αποκάλυψη της θεότητας του Ιησού Χριστού. Όπως στην Βάπτιση Του στον Ιορδάνη(Μαρκ.1,11), έτσι και τώρα αναγνωρίζεται από τον Θεό Πατέρα ότι είναι ο μονογενής Του Υιός, “ὁμοούσιος τῷ Πατρί”, όπως ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως. Ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός δεν ήταν ένας απλός ενάρετος άνθρωπος, ένας φιλόσοφος, ή έστω ένας προφήτης, διότι κανένας από αυτούς δεν έχει τη φυσική δύναμη να καταργήσει “τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τοῦτ’ ἔστι τὸν διάβολον, καὶ ἀπαλλάξῃ τούτους, ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας”(Εβρ.2,14-15), παρά μόνο ο Ίδιος ο Θεός αυτό έπραξε, ο ενσαρκωμένος Υιός του Θεού.
Η παρουσία των ιερών προσώπων της Παλαιάς Διαθήκης, Ηλία και Μωυσή, υποδεικνύει ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν ο προσδοκώμενος Μεσσίας. Απέναντι στις αβάσιμες κατηγορίες των Ιουδαίων ότι καταλύει τον Νόμο και τους Προφήτες, ο Ιησούς αναγνωρίζεται ότι είναι η ολοκλήρωση, η εκπλήρωση, το πλήρωμα του Νόμου και των Προφητών, όπως και ο Ίδιος διαβεβαίωσε: “μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι”(Ματθ.5,17).
Το γεγονός της Μεταμόρφωσης υποδεικνύει τον αληθινό σκοπό της ύπαρξής μας που είναι να γίνουμε “θείας κοινωνοὶ φύσεως”(Β΄Πετρ.1,4). Προορισμός μας δηλαδή είναι η θέωση και ο αγιασμός μετέχοντας στο άκτιστο Φως και τη δόξα του Ιησού Χριστού που αποκαλύφθηκε στη Μεταμόρφωση:“ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς”(Ματθ.17,2).
Πως όμως είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί αυτό; Αν και είμαστε άνθρωποι και δεν μπορούμε ταυτιστούμε με την Ουσία του Θεού, όμως έχουμε τη δυνατότατα να μετέχουμε στην άκτιστη αγιαστική Ενέργεια Του, στη Θεία Χάρη Του. Για να το κατανοήσουμε μπορούμε να επικαλεστούμε το παράδειγμα του ήλιου. Αν και δεν είναι δυνατόν να ταυτιστούμε με την ουσία του ήλιου διότι θα κατακαούμε, όμως στέλνει τις ακτίνες του και μετέχουμε στις ενέργειες του, που είναι το φως και η θερμότητά του. Κατά παρόμοιο τρόπο, μετέχουμε στη θεοποιό άκτιστη Ενέργεια, στη Θεία Χάρη και αγιαζόμεθα. Οι μαθητές Του έγιναν μέτοχοι και κοινωνοί αυτής της Θείας Χάρης στο όρος Θαβώρ “καθὼς ἠδύναντο”.
Απαραίτητη προϋπόθεση όμως είναι η δική μας συγκατάθεση, να βαδίσουμε την οδό της ασκήσεως και της τηρήσεως των εντολών ώστε να γίνουμε δεκτικοί της Θείας Χάρης. Οφείλουμε να αρνηθούμε το διάβολο και τα έργα του. Με αυτόν τον τρόπο ομολογούμε την πίστη μας και στρέφουμε την ελευθερία μας προς τον Θεό και τότε κινείται η Θεία Χάρη η οποία μας κάνει τέκνα Θεού, “οἳ οὐκ ἐξ αἱμάτων, ἀλλ’ ἐκ Θεοῦ ἐγεννήθησαν“(Ιω.1,13).
Τα εκατομμύρια των Αγίων, όχι μόνο αυτοί που έζησαν πριν από αιώνες αλλά και τώρα πρόσφατα, και πολλοί εξ ημών πήραμε την ευχή τους και την ευλογία τους, όπως ο άγιος Παΐσιος, ο άγιος Πορφύριος, ο άγιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής, ο άγιος Εφραίμ ο Κατουνιακιώτης, ο άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ, κ.α., βάδισαν αυτήν την οδό με αποτέλεσμα να ακτινοβολούν το Άκτιστο Φως της Θείας Χάρης. Αν και εκοιμήθησαν, όμως η Θεία Χάρις παραμένει στα σώματα τους και στις άγιες εικόνες τους, όπως μας λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός και γι’ αυτό άλλωστε μας αγιάζουν και θαυματουργούν. Οι Άγιοι αποτελούν τους έμψυχους μάρτυρες του Ακτίστου Φωτός της Μεταμορφώσεως και θεϊκής παρουσίας μέσα στον κόσμο.
Ας ανέλθουμε και εμείς, επιμόνως και αόκνως, στο νοητό όρος του Θαβώρ, δια της ασκήσεως, της φιλοπονίας και της εργασίας των εντολών ώστε να γίνουμε μέτοχοι της Θείας Χάρης και του αγιασμού, να καταυγασθούμε από το Άκτιστο Φως της Μεταμορφώσεως και να γίνουμε “ἐπόπται τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος” (Β΄Πετρ. 1,16).